Op steenworp afstand - Oapen

1
Introductie:
denken en leren als dienst aan de
democratie
Ook in een postmoderne, open samenleving wordt de legitimatie van beleid in belangrijke
mate gebaseerd op gegevens, informatie, kennis en argumenten die worden
ontleend aan (empirisch) wetenschappelijk onderzoek en expertise. Het feit dat wetenschappelijke
kennis tegenwoordig soms wel eens meer met onzekerheid dan met
zekerheid, en meer met subjectiviteit dan met objectiviteit wordt geassocieerd, heeft
daaraan blijkbaar weinig afgedaan (Peat 2007). De meeste (welvarende) democratieën
kennen een wijdvertakte kennisinfrastructuur van wetenschappelijke bureaus, denktanks,
adviesraden, en andere kennisinstellingen (zie deel ii van deze bundel). In de
Nederlandse kennisinfrastructuur ten behoeve van het regeringsbeleid nemen naast
de wrr, die in deze bundel bijzondere aandacht kreeg, de planbureaus, de strategische
adviesorganen en de ser vooraanstaande posities in. Al deze instellingen dragen
bij aan het denken en leren ten behoeve van de kwaliteit van het toekomstige regeringsbeleid.
Dat doen zij door het verwerven, ontsluiten en verwerken van belangrijke
informatie over technologische, economische, ecologische en maatschappelijke
trends voor het beleid, het maken van kennis op basis van die informatie, het in kaart
brengen en communiceren van te verwachten problemen en het inventariseren en
ontwikkelen van alternatieve probleemstellingen en handelingsperspectieven. Het
gaat om typen informatie en inzichten die vragen om investeringen, en die niet als
vanzelf beschikbaar zijn. Toch is er bepaald geen sprake van een informatietekort, en
is de hoeveelheid adviezen die de overheid krijgt tegenwoordig voor sommigen zelfs
reden om te spreken van een problematische ‘adviesdrukte’. Niet helemaal onbegrijpelijk
wellicht: de overheid wordt overstelpt met allerhande professionele, commerciële,
onafhankelijke, gekleurde adviezen, die alles bij elkaar zelden een eenduidig
wrr 35 ja ar
31