Op steenworp afstand - Oapen

een aantal stappen de afstand tot beleid vergroot en de afstand tot de wetenschap
verkleind. Deze omgekeerde beweging leidt echter niet tot weliswaar gespiegelde,
maar in gelijke mate als voor de Strategy Unit heldere doelstellingen. Door zijn
positie, dichter naar de wereld van de wetenschap, moet het iffs, om op die positie
de concurrentie aan te kunnen, voldoen aan de eisen en criteria van die wetenschap.
Tegelijk heeft het iffs de ambitie behouden om bij te dragen aan een open en brede
discussie over toekomstige bedreigingen en mogelijkheden voor de maatschappelijke
ontwikkeling. Daarvoor is het van belang in contact te staan met de wereld van beleid
om te horen welke kansen en bedreigingen er zijn en worden ervaren, maar ook om
de eigen boodschap zo te formuleren dat ze gehoor vindt bij de overheid die dan vervolgens
haar beleid hierop kan aanpassen.
Qua positie op dit continuüm tussen beleid en wetenschap nemen de wrr en het
nieuwe cas, ten slotte, de meest gelijke positie in. Beide onderhouden structureel
contact met de premier of regering, maar doen dit vanuit een onafhankelijke positie
die gegarandeerd wordt door een aantal institutionele waarborgen, zoals het zelfstandig
vaststellen van het werkprogramma en de vanzelfsprekende openbaarheid van
al het werk. De wrr en het cas balanceren daarmee op het midden van het koord,
gespannen tussen de twee polen. Maar dat betekent niet dat deze organisaties zich
statisch kunnen opstellen. Het moeizame functioneren van het cgdp in de laatste
decennia maakte duidelijk dat ontwikkeling en vernieuwing noodzakelijk zijn om te
overleven. Het is een kwestie van voortdurend meebewegen en tegenbewegen met
ontwikkelingen om de balans continu te hervinden.
De relatie met de samenleving
Uit de beschrijvingen van de verschillende nationale landschappen komt naar voren
dat er een derde pool is, die van invloed is op de kunst van het balanceren: de relatie
met de samenleving. Sommige van de besproken organisaties kregen bij hun oprichting
uitdrukkelijk een taak om indirect dan wel direct de verschillende maatschappelijke
belangen te vertegenwoordigen of mee te wegen. Het meest uitgesproken
vonden we dit terug bij het Commissariat Général du Plan en zijn concertation taak.
Maar in deel I hebben we gezien dat dergelijke overwegingen ook een rol speelden
bij de voorgeschiedenis van de wrr, in de discussies van de commissie-Van Veen en
de commissie-De Wolff, en in de periode onder voorzitterschap van Quené. Waar
het in de toenmalige discussies over planning vaak ging om vormen van directe
representativiteit, door middel van de betrokkenheid van georganiseerde (belangen)groepen,
gaat het tegenwoordig meer om indirecte representativiteit, in de vorm
van deelname aan het publieke debat. Bij alle beschreven organisaties zien we een
wrr 35 ja ar
307