Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

42
ALT BÖLÜM 3 - AYIRIM GÖZETMEYEN SALDIRILAR
Yukar› Karaba€, Kosova, Çeçenistan ve Sudan çat›flmalar› kapsam›nda, bu kural›n
ihlalini k›nam›flt›r. 19
Eski Yugoslavya Uluslararas› Ceza Mahkemesinin içtihad› hem uluslararas› hem
de uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda ay›r›m gözetmeyen sald›r› yasa€›na iliflkin
ek deliller sa€lamaktad›r. 20
1986’da toplanan XXV. Uluslararas› K›z›lhaç Konferans›, «savafl kurallar› ve adetlerini
ihlal eden sivil halk›n ma€duru oldu€u ay›r›m gözetmeyen sald›r›lar»dan
yak›nm›flt›r. 21 ICRC hem uluslararas› hem de uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar›n
taraflar›na ay›r›m gözetmeyen sald›r›dan kaç›nma yükümlülüklerini hat›rlatm›flt›r. 22
Kural 12. – «Ay›r›m gözetmeyen sald›r›» ifadesinden flunlar anlafl›lmaktad›r:
a) belirli bir askeri hedefe yöneltilmeyen sald›r›lar;
b) içinde belirli bir askeri hedefe yöneltilemeyecek savafl yöntem ve araçlar›n›n
kullan›ld›€› sald›r›lar; ya da
c) etkileri uluslararas› insanc›l hukukun belirtti€i gibi s›n›rland›r›lamayacak savafl
yöntem ve araçlar›n›n kullan›ld›€› sald›r›lar ve sonuç olarak, bu durumlar›n
her birinde, ay›r›m gözetmeksizin askeri hedefleri ve sivil kiflileri ya da sivil
nitelikteki mallar› vuran sald›r›lar.
Uygulama
Cilt II, Alt Bölüm 3, K›s›m B.
Özet
Devletlerin uygulamas›na göre, bu kural hem uluslararas› hem de uluslararas›
olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanan uluslararas› teamül hukukunun bir kural›n›
oluflturmaktad›r.
19 Bkz., örn., BM Güvenlik Konseyi, karar 1199 (ibid., par. 102) ve Baflkan›n beyan› (ibid., par. 103);BM
Genel Kurulu, karar 40/137 (ibid., par. 106), karar 48/153, 49/196 ve 50/193 (ibid., par. 107), karar
51/112 (ibid., par. 108), karar 53/164 (ibid., par. 109), karar 55/116 (ibid., par. 110); Birleflmifl
Milletler ‹nsan Haklar› Komisyonu, karar 1987/58 ve 1995/74 (ibid., par. 111), karar 1992/S-2/1 ve
1993/7 (ibid., par. 112), karar 1994/75 ve 1995/89 (ibid.,par. 113), karar 1995/77, 1996/73,
1997/59 ve 1998/67 (ibid., par. 114), karar 1998/82 (ibid., par. 115), karar 2000/58 (ibid., par.
116); Avrupa Konseyi, Bakanlar Komitesi, Yukar› Karaba€ ile ilgili beyan (ibid., par. 125) ve Bosna-
Hersek ile ilgili beyan (ibid., par. 126); Avrupa Konseyi, Parlamanterler Meclisi, karar 1055 (ibid., par.
127); AB, D›fliflleri Bakanlar›, Yugoslavya ile ilgili beyan (ibid., par. 128); AK, Gorazde bombard›man›
ile ilgili beyan ve Yugoslavya ile ilgili beyan (ibid., par. 129); AB, Bakanlar Komitesi, Konsey Tüzü€ü
(AK) 1901/98 (ibid., par. 130); Avrupa Konseyi, SN 100/00, Baflkanl›€›n Sonuçlar› (ibid., par. 131).
20 ICTY, Savc› Duško Tadic’e karfl›, savunman›n yetkisizlik ilk itiraz›na iliflkin karar (ibid., par. 134),
Savc› Dario Kordic ve Mario Cerkez’e karfl›, savunman›n baflvurusuna iliflkin karar (ibid., par. 136)
ve Savc› Zoran Kupreškic ve dava ortaklar›na karfl›, karar (ibid., par. 137).
21 XXV. Uluslararas› K›z›lhaç Konferans›, karar I (ibid., par. 133).
22 Bkz., örn., ICRC’nin uygulamas› (ibid., par. 139-142, 144- 154 ve 156 -157).