Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 71 - Ayırım gözetmeden vuracak silahlar
273
vuran silahlar›n yasak oldu€unu belirtmifltir. 65 Dan›flma görüflünde Divan, bu
yasa€›n uluslararas› insanc›l hukukun ‘en temel ilkelerinden’ biri oldu€unu
do€rulam›flt›r. 66
Uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
Sivillere sald›r›lmamas› gere€ini düzenleyen teamül kural› gere€ince (bkz. Kural
1), ay›r›m gözetmeksizin vuran silahlar uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda da
yasakt›r. Konvansiyonel silahlar sözleflmesinin de€ifltirilen haliyle uluslararas› olmayan
silahl› çat›flmalarda da uygulanan Protokol II’sinde kabul edilen baz› tipteki
may›n ve tuzaklar›n yasaklanmas›n›n arkas›ndaki gerekçe de budur. 67 Ayn› flekilde
her silahl› çat›flmada anti personel may›nlar›n kullan›lmas›n› yasaklayan Ottowa
Sözleflmesi de k›smen muharip ve sivil ay›r›m›n›n yap›lmas› ilkesi üzerine kuruludur.
68
Ay›r›m gözetmeksizin vuran silahlar›n yasaklanmas›, uluslararas› olmayan silahl›
çat›flmalara uygulanabilen ya da bunlarda uygulanm›fl birçok askeri talimatnamede
bulunmaktad›r. 69 Yasak, durulmas› gereken belli bir miktar resmi beyanat ve uygulama
ile desteklenmektedir. 70 Uygulama, kural›n uluslararas› oldu€u kadar uluslararas›
olmayan silahl› çat›flmalara tatbik edilebilmesine uygundur, zira devletler, genel
olarak çat›flman›n uluslararas› olup olmamas›na göre farkl›l›k gösteren bir askeri silah
bütününe sahip de€ildir.
Nükleer Silahlar Davas›nda Uluslararas› Adalet Divan›na sunduklar› netice-i
taleplerde birçok devlet, ay›r›m gözetmeden vuran silahlar›n yasaklanmas›n›n, sivil
ve muharipler ile askeri hedefler ve sivil karakterli mallar aras›nda ay›r›m yap›lmas›
ilkesine dayand›€›n› kan›s›ndad›r. 71 Divan, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
65 Bkz. örn. afla€›daki devletlerce Nükleer silahlar davas›nda ileri sürülen savunma ve lahikalar: Birleflik
Devletler (ibid., par. 364), Marshall adalar› (ibid., par. 329-330),‹ran (ibid., par. 317-318), Japonya
(ibid., par. 323), Nauru (ibid., par. 332) ve Birleflik Krall›k (ibid., par. 358); ayn› zamanda Bkz.
afla€›daki devletlerce Nükleer silahlar davas›na (DSÖ) sunulan lahikalar: Malezya (ibid., par. 328) ve
Sri Lanka (ibid., par. 349).
66 UAD, Nükleer silahlar davas›, dan›flma görüflü (ibid., par. 389).
67 De€ifltirildi€i flekliye Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesinin II. Protokolü (1996), md.1, par. 2.
68 Ottawa Konvansiyonu (1997), dibace (cilt 2 içinde nakledilmifltir, alt bölüm 20, par. 264).
69 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Almanya (ibid., par. 278-279), Avustralya (ibid.,
par. 270), Kolombiya (ibid., par. 274), Ekvator(ibid., par. 275), Nijerya (ibid., par. 283), Kore
Cumhuriyeti (ibid., par. 281) ve Yugoslavya (ibid., par. 290).
70 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin beyanatlar›: Güney Afrika (ibid., par. 352), Ekvator(ibid., par. 307),
M›s›r (ibid., par. 309-310), Birleflik Devletler (ibid., par. 365), Marshall adalar› (ibid., par. 329),
‹srail (ibid., par. 320), Lesotho (ibid., par. 327), Hollanda (ibid., par. 333-335), Romanya (ibid.,
par. 341), Birleflik Krall›k (ibid., par. 358), Rusya (ibid., par. 342-343), Rwanda (ibid., par. 345) ve
Vatikan (ibid., par. 315), ayn› zamanda uygulama afla€›daki devletlerin rapor edilen uygulamalar›
Birleflik Devletler (ibid., par. 366), Hindistan (ibid., par. 316), ‹ran (ibid., par. 317) ve Kuveyt
(ibid., par. 326).
71 Bkz. örn. afla€›daki devletlerce Nükleer silahlar davas›nda ileri sürülen savunma ve lahikalar: Ekvator
(ibid., par. 308), M›s›r (ibid., par. 310), Birleflik Devletler (ibid., par. 364), Salomon adalar› (ibid.,
par. 348),Iran (ibid., par. 317-318), Japonya (ibid., par. 323), Nauru (ibid., par. 332), Yeni Zelanda