Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

208
ALT BÖLÜM 17 - AÇLIK VE İNSANİ YARDIMA ULAŞMA
flart›yla yasaklamamaktad›r. Bu husus Fransa ve Yeni Zelanda’n›n askeri talimatnamelerinde
belirtilmifltir. 19 ‹srail’in savafl hukuku talimatnamesi, açl›k yasa€›n›n ‘hiç
kuflku yok ki bir flehrin sakinlerinin kuflatma s›ras›nda flehri terk etmelerine izin verilmesi
gereklili€i anlam›na geldi€ini’ belirtmektedir. 20 Bu yap›lm›yorsa kuflatan taraf
55. Kurala uygun olarak erzak ve di€er temel ürünlerin bir engelle karfl›laflmadan
geçifline izin vermelidir. Bosna-Hersek’te kuflatma savafl›na baflvurulmas› devletler
taraf›ndan iffla edilmifl 21 ve uluslararas› örgütlerce k›nanm›flt›r. 22
Açl›€a sebep olan abluka ve ambargolar
Ayn› flekilde, savafl yöntemi olarak açl›€›n yasaklanmas› denizden abluka alt›na
almay›, bahsi geçen bu ablukan›n askeri bir amaca yönelik olmas›, bir sivil halk› aç
b›rakmak amac›yla yap›lmamas› flart›yla yasaklamamaktad›r. Bu ilke, denizdeki silahl›
çat›flmalara uygulanan uluslararas› hukuk üzerine San Remo Talimatnamesi’nde yer
ald›€› gibi,ayr›ca sivil halk›n gereksinimlerini yeterli derecede sa€layamad›€› durumlarda,
ablukay› uygulayan taraf›n insani yard›m›n geçmesine izin vermesi gerekti€ini
belirten birçok askeri talimatnamede de mevcut bulunmaktad›r. 23 fiehirlerin ve bölgelerin
abluka ve ambargo alt›na al›nmas› Birleflmifl Milletler ve di€er uluslararas›
örgütlerce, örnek olarak Afganistan’daki çat›flmalarda ve ‹srail taraf›ndan iflgal alt›na
al›nan topraklarda, k›nanm›flt›r. 24 Birleflmifl Milletler Örgütü’nce konan ambargolar
da bu kurala uymak zorundad›r.
19 Fransa, Manuel de droit des conflits armés (SÇH Manual) (ibid., par. 136); Yeni Zelanda, Military
Manual (ibid., par. 138).
20 Israil, Manual on the Laws of War (ibid., par. 137).
21 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin beyanatlar›:Arnavutluk (ibid., par. 142) ve Pakistan (ibid., par. 144).
22 Bkz. örn. BM Güvenlik Konseyi, karar 761 (ibid., par. 145), karar 764 (ibid., par. 146) ve karar 859
(ibid., par. 147); BM Güvenlik Konseyi, Baflkan›n›n beyanat› (ibid., par. 148); BM Genel Kurulu,
karar 48/88, 49/10 ve 49/196 (ibid., par. 149); BM ‹nsan Haklar› Komisyonu, karar 1994/72
(ibid., par. 150); AB, BM Genel Kurulu’da beyanat (ibid., par. 153); Bat› Avrupa Birli€i, Eski
Yugoslavya’daki durum hakk›nda Baflkanl›k Komitesi’nin özel beyanat› (ibid., par. 154).
23 San Remo Talimatnamesi (1994), par. 102-103 (ibid., par. 160); Afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri:
Avustralya (ibid., par. 162), Kanada (ibid., par. 163), Birleflik Devletler (ibid., par. 169)
ve Fransa (ibid., par. 165).
24 Bkz. örn. BM Güvenlik Konseyi, Baflkan›n beyanat› (ibid., par. 174-175);BM ‹nsan Haklar›
Komsiyonu, karar 1994/74 (ibid., par. 176)ve karar 1995/76 (ibid., par. 176);‹KO, D›fliflleri
Bakanlar› Konferans›, karar 1/7-P (IS) (ibid., par. 183).