Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 146 - Korunan kişilere karşı misilleme
579
(v) Sonland›rma. Misilleme eylemi hasm›n hukuka riayet etmesiyle birlikte sonlanmal›d›r.
‹lk haks›z fiilin onar›lmas› halinde gündeme gelen bir resmi yasak olarak
flekillendirilen bu flart, 1880’de Oxford Manüeli’nde hâlihaz›rda ortaya konmufl ve
yak›n tarihte Devlet Sorumlulu€u hakk›ndaki Taslak Maddelerde teyit edilmifltir. 57
Bu husus çeflitli sahra talimnameleri, resmi beyanlar ve bildirilen uygulamalar içerisinde
de ayr›ca yer almaktad›r. 58 Ek I.Protokol’ün onaylanmas› s›ras›nda misillemelere
iliflkin koydu€u çekincesinde Birleflik Krall›k, “ihlallerin sonlanmas›ndan sonra”
misillemelere devam edilmeyece€ini beyan etmifltir. 59
Eski Yugoslavya hakk›ndaki Uluslararas› Ceza Mahkemesi 2000 tarihli Kupreškic
davas›nda misilleme eyleminin hukuka ayk›r› fiilin terk edilmesiyle birlikte durmas›
gerekti€ini teyit etmifltir. 60
Kural 146. Cenevre Sözleflmeleri taraf›ndan korunan kiflilere savafl misillemeleri
yasakt›r.
Uygulama
Cilt II, Alt Bölüm 41, K›s›m C.
Özet
Devlet uygulamalar› bu kural› uluslararas› silahl› çat›flmalarda uygulanabilir uluslararas›
teamül hukukunun bir normu olarak tesis etmektedir.
Cenevre Sözleflmeleri taraf›ndan korunan kiflilere karfl› misillemeler
Cenevre Sözleflmeleri, yaral›lar, hastalar ve deniz kazazedeleri, s›hhi ve dini personel,
yakalanan savaflanlar, iflgal alt›ndaki topraklardaki siviller ve çat›flmada muhalif
taraf›n gücü alt›nda yer alan di€er sivil s›n›flar› dâhil olmak üzere, çat›flmaya taraflardan
birinin gücü alt›nda yer alan kiflilere karfl› savafl misillemelerini yasaklamaktad›r. 61
57 Oxford El Kitab›, Madde 85 (ibid., § 306); Devlet Sorumlulu€u hakk›ndaki Taslak Maddeler,
Madde 53 (ibid., § 307).
58 Bkz., örn., Benin (ibid., § 308), Kanada (ibid., § 309), H›rvatistan (ibid., § 310), Ekvator (ibid., §
311), Macaristan (ibid., § 312), ‹talya (ibid., § 313), Kenya (ibid., § 314), Yeni Zelanda (ibid., §
315), ‹spanya (ibid., § 317), Togo (ibid., § 318), Birleflik Krall›k (ibid., §§ 319–320), Amerika
Birleflik Devletleri (ibid., §§ 321–322) ve Yugoslavya’n›n (ibid., § 323) askeri manüelleri ve Fransa
(ibid., § 327) ve Hollanda’n›n (ibid., § 328) resmi beyanlar›; ‹ran’›n (ibid., § 326) bildirilen uygulamalar›.
59 Birleflik Krall›k, Ek I.Protokol’ün onaylanmas› s›ras›nda konulan Çekince (ibid., § 305).
60 ICTY, Kupreškić davas›, Karar (ibid., § 333).
61 I.Cenevre Sözleflmesi, Madde 46 (ibid., § 448); II.Cenevre Sözleflmesi, Madde 47 (ibid., § 449);
III.Cenevre Sözleflmesi, Madde 13, üçüncü paragraf (ibid., § 360); IV.Cenevre Sözleflmesi, Madde
33, üçüncü paragraf (ibid., § 590).