Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

94
ALT BÖLÜM 7 - SIHHİ VE DİNİ PERSONEL VE MALLAR
kural›n k›yas yoluyla uygulanmas›yla, ne s›hhi personele askeri personelin efllik etmesi,
ne bu personelin mevcudiyeti, ne de s›hhi personelin hastalar›ndan ald›klar› ve
henüz yetkili hizmete vermedikleri cephaneye sahip olmas› düflmanca eylem olarak
de€erlendirilmelidir.
S›hhi personelin bireysel hafif silahlarla donat›lmas›
Devletlerin uygulamalar›, s›hhi personele sa€lanan koruman›n, bu personelin
örne€in, sadece hastas›n› ya da kendisini haydutluk gibi fliddet eylemlerinden korumak
amac›yla hafif silahlarla donat›lm›fl olmas› nedeniyle sona ermeyece€ini göstermektedir.
S›hhi personel bu silahlar›n› savafl hukukuna uygun davranan-yakalanmaya
karfl› direnmek için- düflman kuvvetlerine karfl› kullan›rsa korunma hakk›n› kaybeder.
Bu yorum ilk olarak 1906 Cenevre Sözleflmesinde kaleme al›nm›fl, daha sonra
1929 Cenevre Sözleflmesinde tekrar ele al›nm›flt›r. 37 fiimdi I No.l› Cenevre
Sözleflmesinde ve Ek I.Protokolünde yer almaktad›r. 38 Bu hüküm Ek II.Protokol
tasar›s›nda yer almaktayd›, fakat konferans›n son dakikas›nda, basitlefltirilmifl bir
metnin kabulüne yönelik bir dizi hüküm kapsam›nda terk edilmifltir. 39 Kuflkusuz
uygulamada s›hhi personelin fliddet eylemlerine karfl› korunmas› uluslararas› olmayan
silahl› çat›flmalarda da uluslararas› silahl› çat›flmalardaki kadar önemlidir. Ayr›ca,
ek Protokollerin kabulüyle sonuçlanan diplomatik konferans s›ras›nda, SSCB bu
kural›n, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda dahi, yaral› bir askeri
silahs›zland›ran ve bu kural olmazsa silah›n› atmamas› halinde korumas›n› kaybedecek
olan s›hhi personel için gerekli oldu€unu aç›klam›flt›r40 Önemli say›da sahra talimnamesi bireysel hafif silahlar tafl›man›n s›hhi personeli
korunan statüsünden mahrum b›rakmayaca€›n› belirtmektedir. 41 Almanya’n›n sahra
talimnamesine göre, «bireysel silahlar»dan tabancalar, küçük makineli tüfekler ve
tüfekler anlafl›lmaktad›r. 42 Hollanda sahra talimnamesi bu deyimi ayn› flekilde
yorumlamaktad›r ve küçük makineli tüfekleri ve roketatar ve di€er z›rhl› araçlara
karfl› silahlar gibi birden çok kifli taraf›ndan kullan›lmas› gereken di€er silahlar›, anti-
37 1906 Cenevre Sözleflmesi, m. 8 par. 1 (II. cilt, 7. alt bölüm, par. 180 içinde nakledilmifltir); 1929
Cenevre Sözleflmesi, m. 8 par. 1 (ibid., par. 181).
38 I. Cenevre Sözleflmesi (1949), m. 22, par. 1 (ibid., par. 182); Ek I.Protokol (1977), mt. 13, par. 2,
bent a) (konsensüsle benimsenmifltir) (ibid., par. 183).
39 CDDH II. Komisyonu taraf›ndan benimsenmifl Ek II.Protokol tasla€›, m. 17, par.2 ve par.3, bent)
(ibid., par. 184).
40 Bkz. CDDH’deki SSCB beyan›(ibid., par. 222).
41 Bkz. flu devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 202), Almanya (ibid., par. 197),
Arjantin (ibid., par. 186), Avustralya (ibid., par. 187-188), Belçika (ibid., par. 189-190), Benin
(ibid., par. 191), Kamerun (ibid., par. 192), Kanada (ibid.,par. 193-194), Ekvator (ibid., par. 195),
‹spanya (ibid., par. 203), Birleflik Devletler (ibid., par. 208- 211), Fransa (ibid., par. 196), Kenya
(ibid., par. 198), Nijerya (ibid., par. 201), Hollanda (ibid., par. 199-200), Birleflik Krall›k (ibid., par.
206-207), ‹sviçre (ibid., par. 204), Togo (ibid., par. 205) ve Yugoslavya (ibid., par. 212).
42 Almanya, Sahra talimnamesi (ibid., par. 197).