Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 25 - Sıhhi personel
CARE ve Médecins sans frontières (S›n›r tan›mayan doktorlar) gibi STÖ’leri,
baflka ay›rt edilebilir semboller kullanabilirler. CARE, MSF ve di€er STÖ’ler
taraf›ndan kullan›lan semboller, bunlar›n silahl› çat›flman›n ma€durlar›na iliflkin
çal›flmalar›na sayg› gösterilmesi gerekse de, uluslararas› hukuki korumadan yararlanmazlar.
STÖ’lerin hasta ve yaral›lara bak›m sa€lad›klar› bilindi€inde de onlara sayg› göstermek
gerekir. 21
«Askeri s›hhi personel» deyimi silahl› kuvvetler mensubu s›hhi personeli iflaret
eder. «Sivil s›hhi personel» deyimi silahl› kuvvetler mensubu olmayan fakat
çat›flman›n bir taraf›nca sadece s›hhi görevlerle görevlendirilen s›hhi personeli iflaret
eder.
Ayn› genel tan›m ilk baflta Ek II.Protokol tasla€›na dâhil edilmiflti, fakat basitlefltirilmifl
bir metnin kabulüne yönelik bir dizi hüküm kapsam›nda son dakikada
terk edilmifltir. 22 Bu nedenle, Ek II.Protokol, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda
kullan›ld›€›nda Ek I.Protokolde yer alan tan›ma göre anlafl›lmas› gereken, «s›hhi
personel» deyiminin tan›m›n› içermemektedir. 23 Ek II.Protokol tasla€›na ilk baflta
dâhil edilen tan›mdan ve ek Protokollerin kabulüyle sonuçlanan diplomatik konferans
s›ras›ndaki görüflmelerden « s›hhi personel »in çat›flman›n bir taraf›nca sadece,
ilk yard›m da dâhil olmak üzere, yaral›, hasta ve deniz kazazedelerinin aranmas›,
tahliyesi, nakli, teflhis konmas› ya da tedavisi,ayr›ca hastal›klar›n önlenmesi, s›hhi
birimlerin idaresi ya da s›hhi nakil araçlar›n›n ifllemesi ya da idaresi ile görevlendirilmifl
kiflileri iflaret eder. Bu görevlendirmeler sürekli ya da geçici olabilir. «S›hhi personel»
deyimi flunlar› kapsar:
i) Çat›flman›n bir Taraf›n›n, sivil koruman›n s›hhi görevleriyle görevlendirilenler
de dâhil olmak üzere, s›hhi, askeri ya da sivil personeli;
ii) Çat›flman›n bir Taraf›nca tan›nan ve yetkilendirilen K›z›lhaç ya da K›z›lay
s›hhi personeli;
iii) Çat›flman›n bir Taraf›nca tan›nan ve yetkilendirilen ve silahl› çat›flman›n meydana
geldi€i Devletin ülkesinde yerleflik olan di€er yard›m kurulufllar›n›n
s›hhi personeli.
Ek Protokollerin kabulüyle sonuçlanan diplomatik konferans s›ras›ndaki
görüflmeler uluslararas› silahl› çat›flmalar›n do€as›ndan dolay› afla€›daki örneklerin,
uluslararas› silahl› çat›flmalar için say›lan örneklerden iki aç›dan farkl›laflt›€›n› göstermektedir.
‹lk olarak, «K›z›lhaç ve K›z›lay örgütleri» deyimi «sadece hükümet
taraf›ndan sa€lanan yard›m› de€il, fakat karfl› taraf›n hem hâlihaz›rda var olan
K›z›lhaç gruplar› ya da bölümleri hem de çat›flma s›ras›nda do€an örgütleri» kapsa-
21 Kanada, Kanada Personelinin Davran›fl Kodu (ibid., par. 31).
22 ICRC taraf›ndan CDDH’a sunulan Ek II.Protokol tasla€›, m. 11, bent 1 f) (ibid., par. 14).
23 Bkz. bu aç›dan Birleflik Devletler’in beyan› (ibid., par. 15) CDDH’daki uygulama (ibid., par. 150);
ayr›ca Bkz. Yves Sandoz, Christophe Swinarski et Bruno Zimmermann (éd.), Commentaire des
Protocoles additionnels, CICR, Genève, 1986, par. 4661-4665.
91