09.12.2012 Views

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Uluslararası</strong> Kızılhaç Komitesi Başkanı Jacob Kellenberger’in Önsözü<br />

ÖNSÖZ<br />

Dr. Jacob Kellenberger, Uluslararas› K›z›lhaç Komitesi Baflkan›<br />

XVII<br />

Savafl hukuku, silahl› kuv<strong>ve</strong>tlerin savafl meydanlar›nda karfl› karfl›ya gelmelerinden<br />

do€mufltur. Ondokuzuncu yüzy›l›n ortalar›na kadar bu kurallar teamüli nitelikte<br />

kald›lar çünkü ezelden beridir var olmufllard› <strong>ve</strong> medeniyetin taleplerine karfl›l›k gelmekteydiler.<br />

fiiddeti s›n›rlamak medeniyetin özü oldu€undan, tüm medeniyetler<br />

fliddeti – hatta fliddetin, savafl ad›n› <strong>ve</strong>rdi€imiz bu kurumsallaflm›fl fleklini bile – asgaride<br />

tutmaya yönelik kurallar gelifltirmifltir.<br />

Uluslararas› hukuku, hükümranlar›n aras›nda ulafl›lacak bir anlaflma konusu<br />

yaparak <strong>ve</strong> devlet uygulamas› ile r›zaya dayand›rarak Grotius <strong>ve</strong> uluslararas› hukukun<br />

di€er kurucu babalar›, bu hukukun hem bar›fl hem de savafl zaman› uygulanabilecek<br />

<strong>ve</strong> kültürlerin <strong>ve</strong> medeniyetlerin üstüne ç›kabilen bir evrensel boyut kazanmas›n›n<br />

yolunu açm›fl oldular. Ancak, ça€dafl uluslararas› insanc›l hukukun gerçek öncüsü,<br />

Ondokuzuncu yüzy›l vizyoner Henry Dunant oldu. Yaral›lar› <strong>ve</strong> onlara yard›m<br />

etmeye çal›flanlar› koruyacak “bir sözleflme ile vaz edilmifl <strong>ve</strong> ihlal edilmez nitelikte<br />

uluslararas› ilkeler” isteyerek Dunant insanc›l hukuka ileriye do€ru kararl› bir ad›m<br />

att›rd›. 1864’te Harp halindeki Silahl› Kuv<strong>ve</strong>tlerin Hasta <strong>ve</strong> Yaral›lar›n›n<br />

Vaziyetlerinin Islah› hakk›nda Cenevre Sözleflmesi’nin kabul edilmesini teflvik ederek<br />

Dunant <strong>ve</strong> Uluslararas› K›z›lhaç Komitesi’nin di€er kurucular›, ahdi uluslararas›<br />

insanc›l hukukun köfle tafl›n› yerlefltirmifl oldular.<br />

Bu antlaflma önce 1906’da, sonra tekrar 1929’da <strong>ve</strong> 1949’da gözden geçirildi.<br />

Hastane gemilerini, savafl esirlerini <strong>ve</strong> sivilleri koruyan yeni sözleflmeler de kabul<br />

edildi. Sonuç, bugün yürürlükte olan uluslararas› insanc›l hukukun temelini teflkil<br />

eden 1949 tarihli dört Cenevre Sözleflmesi oldu. Bu Sözleflmelerin devletlerce kabulü,<br />

savafl›n dehfletini hafifletecek <strong>ve</strong> etkilenenleri koruyacak kurallar›n, bar›fl<br />

zaman›nda kabulünün mümkün oldu€unu gösterdi.<br />

Hükümetler ayr›ca muhasamat›n yürütülmesine dair bir dizi antlaflma kabul ettiler:<br />

1868 St Petersburg Beyannamesi 1899 <strong>ve</strong> 1907 Lahey Sözleflmeleri <strong>ve</strong> kimyasal<br />

<strong>ve</strong> bakteriyolojik silahlar›n kullan›lmas›n› yasaklayan 1925 Cenevre Protokolü.<br />

Bu iki normatif ak›m 1977’de hem muhasamat›n yürütülmesine hem de savafl<br />

ma€durlar›n›n korunmas›na dair kurallar› günümüze uygun hale getiren, Cenevre<br />

Sözleflmelerine Ek ‹ki Protokol’ün kabulüyle birleflti.<br />

Zaten uzun bir liste oluflturan bu antlaflmalara yak›n tarihte, baflta 1980 Baz›<br />

Konvansiyonel Silahlara dair Sözleflme <strong>ve</strong> befl Protokolü, 1997 Ottowa Anti-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!