Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

usulde yap›lan esasl› hata hallerinde yeni bir davan›n aç›labilece€ini öngörmektedir
472 .
Kural 101. – Gerçeklefltirildikleri anda ulusal ya da uluslararas› hukuk uyar›nca bir
suç eylemi oluflturmayan eylemler ya da ihmaller nedeniyle kimse suçlanamaz ya da
mahkûm edilemez. Ayn› flekilde, suçun ifllendi€i anda uygulanan cezadan daha a€›r
hiçbir ceza verilemez.
Uygulama
Cilt II, Alt Bölüm 32, K›s›m N.
Özet
Kural 101 - Kanunilik ilkesi
Devletlerin uygulamas›na göre bu kural, gerek uluslararas›, gerekse uluslararas›
nitelikte olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanabilir bir uluslararas› teamül hukuku
normu oluflturmaktad›r.
Uluslararas› ve uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
III. ve IV. Cenevre Sözleflmeleri, s›ras›yla savafl esirleri ve sivillerin, eylemin gerçekleflti€i
anda yürürlükte bulunan mevzuat taraf›ndan özel olarak öngörülen suçlar›
oluflturmayan eylemlerden dolay› kovuflturulamayacaklar›n› hükme ba€lamaktad›r
473 . Ek I. ve II.Protokoller ayn› ilkeyi tekrar etmekte ve suçun ifllendi€i anda
uygulanabilir olan cezadan a€›r bir ceza verilemeyece€ini ve fakat bu suçun ifllenmesinden
sonra kanunun daha hafif bir cezan›n uygulanmas›n› öngörmesi halinde suçlunun
bundan yararlanmas› gerekti€ini eklemektedirler 474 . Kanunilik ilkesi Uluslar
aras› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü’nde de yer almaktad›r 475 .
Kanunilik ilkesi, birden çok sahra talimnamelerinde yer almakta ve ulusal mevzuatlar›n
hepsinin olmasa bile ço€unun parças›n› oluflturmaktad›r 476 .
472 Avrupa ‹nsan Haklar› Sözleflmesi’ne Ek 7. Protokol (1984), madde 4 (ibid., par. 3638).
473 III. Cenevre Sözleflmesi (1949), madde 99, bent 1 (ibid., par. 3673); IV. Cenevre Sözleflmesi
(1949), madde 67 (ibid., par. 3675).
474 Ek I.Protokol (1977), madde 75, par. 4, al. c) (konsensüsle benimsenmifltir) (ibid., par. 3679); Ek
I.Protokol (1977), madde 6, par. 2, bent c) (konsensüsle benimsenmifltir) (ibid., par. 3680).
475 Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü (1998), madde 22, par. 1 (ibid., par. 3683) ve madde
24, par. 1 ve 2 (ibid., par. 3684).
476 Örn. bkz., flu devletlerin sahra talimnameleri: Arjantin (ibid., par. 3691-3692), Kanada (ibid., par.
3693), Kolombiya (ibid., par. 3694), ‹spanya (ibid., par. 3697), Amerika Birleflik Devletleri (ibid.,
par. 3701-3702), Yeni Zelanda (ibid., par. 3696), Hollanda (ibid., par. 3695), Birleflik Krall›k
(ibid., par. 3699-3700) ve ‹sveç (ibid., par. 3698), ve flu devletlerin mevzuatlar›: Bangladefl (ibid.,
par. 3704), Hindistan (ibid., par. 3703), ‹rlanda (ibid., par. 3705), Kenya (ibid., par. 3703),
K›rg›zistan (ibid., par. 3703), Kuveyt (ibid., par. 3703) ve Norveç (ibid., par. 3706).
417