Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

664
ALT BÖLÜM 44 - SAVAŞ SUÇLARI
(iv) Bir uluslararas› olmayan silahl› çat›flma s›ras›nda ifllenen uluslararas› insanc›l
hukukun di€er ciddi ihlalleri (devam):
• sivil mallar› sald›r›n›n hedefi haline getirmek;
• askeri gereklili€in zorunlu k›lmad›€› durumlarda düflman›n mallar›na el koymak;
• uluslararas› insanc›l hukuka göre sivillere ve sivil mallara sa€lanan korumaya
hak kazanm›fl olmalar› flart›yla, Birleflmifl Milletler fiart›’na uygun bir flekilde
insani yard›m veya bar›fl gücü görevinde bulunan kifliler ve mallar› sald›r›n›n
hedefi haline getirmek;
• hainlik yoluyla bir hasm› öldürme veya yaralama.
Yukar›da say›lan savafl suçlar›n›n temeli
Bunlar Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsünde say›lan, uluslararas› teamül
hukukunun ihlallerini teflkil etmektedir. 152
(i) Sivil mallar› sald›r›n›n hedefi yapmak. Bu Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin
Statüsü taraf›ndan kullan›lan ifade olmamakla birlikte, “savafl›n gereklilikleri... imha
etmeyi zorunlu k›lmad›kça hasm›n mallar›n›n imha edilmesi” savafl suçuyla
eflde€erdedir. 153 Sivil mallara sald›r› yasa€› uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda
uygulanabilir olan birçok sahra talimnamelerinde yer almaktad›r. 154 Çok say›da
Devlet silahl› çat›flmalar s›ras›nda sivil mallara sald›rmay› suç olarak öngören yasal
düzenlemeler kabul etmifltir. 155
Yukar›da at›fta bulunulan, ihlalin Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsüne ve
yasal düzenlemelere göre suç olma niteli€i, uluslararas› kamuoyunun sivil mallara
sayg› gösterilmesi gereklili€ine ba€lad›€› önem üzerine kurulmufltur. Eski
Yugoslavya hakk›ndaki Uluslararas› Ceza Mahkemesi 2000 tarihli Blaškić davas›nda
san›klar› Mahkeme’nin Statüsü Madde 3’ü ihlal eder nitelikte “sivil mallara hukuka
ayk›r› sald›r›[lar]”dan ötürü suçlu bulmufltur. 156
Daha fazla uygulamaya at›f Kural 7’ye yorumunda bulunabilir.
152 UCM Statüsü, Madde 8(2)(e).
153 UCM Statüsü, Madde 8(2)(e)(xii),
154 Bkz. örn. Benin, H›rvatistan, Almanya, Nijerya, Filipinler ve Togo (Nakleden: C.II, Böl. 2, § 7),
Benin, Kolombiya, H›rvatistan, Ekvator, Almanya, ‹talya, Kenya, Lübnan, Madagaskar, Güney
Afrika, Togo ve Yugoslavya’n›n (ibid., § 115) askeri manüelleri.
155 Bkz., örn., Avustralya (Nakleden: C.II, Böl. 2, § 119), Azerbaycan (ibid., § 120), Kanada (ibid.,
§ 122), Kongo (ibid., § 123), H›rvatistan (ibid., § 124), Estonya (ibid., § 126), Gürcistan (ibid.,
§ 127), Almanya (ibid., § 128), Yeni Zelanda (ibid., § 134), Norveç (ibid., § 136), ‹spanya (ibid.,
§ 138) ve Birleflik Krall›k’›n (ibid., § 140) mevzuatlar›; Bkz. ayr›ca, uluslararas› olmayan silahl›
çat›flmalar esnas›nda uygulanma d›fl› kalmayan, Macaristan (ibid., § 129), ‹talya (ibid., § 131) ve
Slovakya’n›n (ibid., § 137) mevzuatlar›, ve Arjantin (ibid., § 118), Burundi (ibid., § 121), El
Salvador (ibid., § 125), Nikaragua (ibid., § 135) ve Trinidad ve Tobago’nun (ibid., § 139) taslak
mevzuatlar›.
156 ICTY, Blaškić davas›, Karar (Nakleden: C.II, Böl. 2, § 181).