Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 156 - Savaş suçlarının tanımı
649
ve bunlar›n “kapsaml› bir yasa€a” tabi tutulmas› ve Statü’ye bir ek ile say›lmalar›
gereklili€i belirtilmifltir. 72
Baz› sahra talimnameleri yasak silahlar›n kullan›m›n›n savafl suçu teflkil etti€ini
öngörmektedir. 73 ‹laveten, uluslararas› hukuk taraf›ndan yasaklanm›fl silahlar›n kullan›lmas›
çok say›da Devletin yasalar› alt›nda suç olarak düzenlenmifltir. 74 Bu uygulama
yayg›n ve temsil edici niteliktedir.
(vi) Düflman taraf›n vatandafllar›n›n, mahkemelerdeki hak ve eylemlerinin
kald›r›ld›€›n›, ask›ya al›nd›€›n› veya kabul edilemez oldu€unu ilan etmek. Bu yasak
Lahey Düzenlemeleri’ne dayanmaktad›r. 75 Uluslararas› teamül hukukunun bir parças›n›
oluflturdu€u düflünüldü€ünden, herhangi bir tart›flma olmaks›z›n Uluslararas›
Ceza Mahkemesi’nin Statüsüne dâhil edilmifltir. 76
(vi) Canl› kalkan kullanmak. Canl› kalkan kullanmak uluslararas› teamül hukuku
alt›nda yasakt›r (Bknz. Kural 97), nitekim Eski Yugoslavya hakk›ndaki Uluslararas›
Ceza Mahkemesi taraf›ndan da, insanl›k d›fl› veya kötü muamele77 ya da kiflisel
onura zulüm niteli€iyle, 78 bir savafl suçu olarak tan›nm›flt›r. Uluslararas› Ceza
Mahkemesi’nin Statüsüne dâhil edilmesi tart›flmas›z olmufltur. 79 Canl› kalkan kullanmak
birçok Devletin yasalar› alt›nda suç teflkil etmektedir. 80 Daha fazla uygulamaya
at›f Kural 97’ye yorumda bulunabilir.
72 UCM Statüsü, Madde 8(2)(b)(xx) (Nakleden: C.II, Böl. 20, § 405).
73 Bkz., örn., Avustralya (ibid., §§ 408–409), Ekvator (ibid., § 411), Almanya (ibid., § 412), Güney
Kore (ibid., § 413), Nijerya (ibid., § 414), Güney Afrika (ibid., § 415), ‹sviçre (ibid., § 416),
Birleflik Krall›k (ibid., § 417) ve Amerika Birleflik Devletleri’nin (ibid., §§ 418–420) askeri manüelleri.
74 Bkz., örn., Beyaz Rusya (ibid., § 422), Bosna Hersek (ibid., § 423), Bulgaristan (ibid., § 424),
Kolombiya (ibid., § 425), H›rvatistan (ibid., § 427), Çek Cumhuriyeti(ibid., § 428), Danimarka
(ibid., § 429), El Salvador (ibid., § 430), Estonya (ibid., § 431), Etiyopya (ibid., § 432), Finlandiya
(ibid., § 433), Macaristan (ibid., § 434), ‹talya (ibid., § 435), Kazakistan (ibid., § 436), Litvanya
(ibid., § 437), Moldova (ibid., § 438), Mozambik (ibid., § 439), Yeni Zelanda (ibid., § 440),
Nikaragua (ibid., §§ 441–442), Norveç (ibid., § 443), Polonya (ibid., § 444), Rusya (ibid., § 445),
Slovakya (ibid., § 446), Slovenya (ibid., § 447), ‹spanya (ibid., §§ 448–449), ‹sveç (ibid., § 450),
Tacikistan (ibid., § 451), Özbekistan (ibid., § 452), Vietnam (ibid., § 453) ve Yugoslavya’n›n (ibid.,
§ 454) mevzuatlar›; Bkz. ayr›ca Arjantin’in taslak mevzuatlar› (ibid., § 421).
75 Lahey Düzenlemeleri, Madde 23(h).
76 UCM Statüsü, Madde 8(2)(b)(xiv).
77 Bkz., örn., ICTY, Blaškić davas›, Dava No. IT-95-14-T, Karar, Dava Dairesi I, 3 Mart 2000, § 716;
Kordić ve Čerkez davas›, Dava No. IT-95-14/2-T, Karar, Dava Dairesi III, 26 fiubat 2001, § 256;
Bkz. ayr›ca Kupreškić ve Mladić davas›, ‹ddianamelerin De€erlendirilmesi (Nakleden: C.II, Böl. 32,
§ 2364).
78 Bkz., örn., ICTY, Aleksovski davas›, Dava No. IT-95-14/1-T, Karar, Dava Dairesi I, 25 Haziran
1999, § 229.
79 UCM Statüsü, Madde 8(2)(b)(xxiii).
80 Bkz., örn., Avustralya (Nakleden: C.II, Böl. 32, § 2285), Azerbaycan (ibid., §§ 2286–2287),
Bangladefl (ibid., § 2288), Beyaz Rusya (ibid., § 2289), Kanada (ibid., § 2291), Kongo Demokratik
Cumhuriyeti (ibid., § 2292), Kongo (ibid., § 2293), Almanya (ibid., § 2294), Gürcistan (ibid., §
2295), ‹rlanda (ibid., § 2296), Litvanya (ibid., § 2297), Mali (ibid., § 2298), Hollanda (ibid., § 2299),
Yeni Zelanda (ibid., § 2300), Norveç (ibid., § 2301), Peru (ibid., § 2302), Polonya (ibid., § 2303),
Tacikistan (ibid., § 2304), Birleflik Krall›k (ibid., § 2306) ve Yemen’in (ibid., § 2307) mevzuatlar›; Bkz.
ayr›ca Burundi (ibid., § 2290) ve Trinidad ve Tobago’nun (ibid., § 2305) taslak mevzuatlar›.