Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 55 - İnsancıl yardıma erişim
215
lenmektedir. 60 Özellikle Birleflmifl Milletler Örgütü birçok kereler iflbu kurala sayg›
gösterilmesi için ça€r›da bulunmufltur. Birleflmifl Milletler Güvenlik Konseyi örne€in
Irak’ta ve Ermenistan ve Azerbaycan aras›ndaki çat›flmadan etkilenen bütün bölgelerde
uluslararas› insani yard›mlar›n hiçbir engelle karfl›laflmadan yol almas›n› istemifltir.
61
Uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
‹nsani yard›m örgütlerinin ihtiyac› olan sivillere ulaflmas›na izin verme ve bunu
kolaylaflt›rma yükümlülü€ü Ek Protokoller’in kabulüyle sonuçlanan diplomatik konferans›n
II. Komisyonu’nca kabul edilen Ek II.Protokol tasla€›nda yaz›l›yd›; ancak
son anda daha basitlefltirilmifl bir metnin kabul edilmesi sa€lamak amac›yla bir grup
hükümle beraber kald›r›lm›flt›r. 62 Böylece Ek II.Protokol ihtiyaç içindeki sivil halk
yarar›na yard›m faaliyetlerini yap›lmas›n› istemekte, ama hiç kuflku yok ki yard›m faaliyetleri
için sine qua non (olmazsa olmaz) bir flart teflkil etse bile insani yard›m
örgütlerinin eriflimi hakk›nda özel bir hüküm ihtiva etmemektedir. 63 Bunun d›fl›nda
bu kural uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara da uygulanan baflka belgelerde de
mevcut bulunmaktad›r. 64
Yard›ma serbest geçifl tan›ma yükümlülü€ü, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara
da uygulanabilir olan askeri talimatnamelerde de mevcuttur. 65 Yard›ma serbest
geçifl tan›ma yükümlülü€ü, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara iliflkin çok say›da
resmi beyanat ve di€er flekillerdeki uygulamalar ile de desteklenmifltir. 66
Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü’ne göre, ‘besine ve ilaca eriflimden
mahrum b›rakma gibi halk›n bir bölümünün yok edilmesine sebep olaca€› hesaplanan
yaflam flartlar›na kasti olarak zorlamay›’ kapsayacak fleklinde tan›mlanan yok
60 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin beyanatlar› Birleflik Devletler (ibid., par. 435) ve Norveç (ibid., par.
430), ayn› zamanda Kuveyt’in rapor edilen uygulamas› (ibid., par. 426).
61 BM Güvenlik Konseyi, karar 688 (ibid., par. 440), karar 706 (ibid., par. 441), karar 822 (ibid., par.
445), karar 853 (ibid., par. 448) ve karar 874 (ibid., par. 449).
62 Ek II.Protokol tasla€›, md.33 (ibid., par. 363).
63 Ek II.Protokol (1977), md.18, par. 2 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par. 680).
64 Bkz. örn. H›rvatistan ve Yugoslav Sosyalist Federal Cumhuriyeti aras›nda uluslararas› insanc›l hukukun
uygulanmas›na iliflkin antlaflma Protokolü (1991), par. 9 (ibid., par. 368); Bosna Hersek’teki
çat›flman›n taraflar› aras›nda uluslararas› insanc›l hukukun uygulanmas›na yönelik antlaflma (1992),
par. 2.6 (ibid., par. 369); Bahar Dar Antlaflmas› (1992), par. 2 (ibid., par. 370); Yemen
Cumhuriyeti’nde ateflkes ilan› andlaflmas›, par. 3 (ibid., par. 373); Kiflilerin kendi ülkeleri içinde yer
de€ifltirmesine yönelik temel ilkeler (1998), ilke 25 (ibid., par. 375); BM Genel Sekreter’nin
Sirküleri md.9.9 (ibid., par. 376); Sudan’da ‹nsani Yard›m›n Sa€lanmas› ve Bunun Korunmas›
Hakk›nda Antlaflma (1999), par. 1 (ibid., par. 377).
65 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Almanya (ibid., par. 386), Kolombiya (ibid.,
par. 385), ‹talya (ibid., par. 387) ve Kenya (ibid., par. 388).
66 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin beyanatlar›: Almanya (ibid., par. 423), Birleflik Devletler (ibid., par.
434), Nijerya (ibid., par. 429) ve Yugoslavya (ibid., par. 437), afla€›daki devletlerin uygulamalar›:
Ürdün (ibid., par. 425), Filipinler (ibid., par. 431-432) ve Yugoslavya (ibid., par. 438) ve
Ruanda’n›n rapor edilen uygulamas› (ibid., par. 433).