Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 65 - Hainlik
249
- Teslim olma taklidi yapmak, zira teslim olan has›m savafl d›fl› kalm›fl olarak
de€erlendirilir ve ona sald›r›lamaz; ancak teslim al›nmal› ya da serbest b›rak›lmal›d›r
(bkz. Kural 47); 142
- Beyaz bayrak (elçilik bayra€›) kullanarak görüflme yapmak niyeti bulundu€u
kanaatini uyand›rmak; zira elçilik bayra€› alt›nda ilerleyen kifliye sayg› gösterilmelidir
(bkz. Kural 67); 143
- K›z›lhaç ya da K›z›lay’›n amblemini kullanarak korunan kifli statüsünü taklit
etmek, zira ay›rt edici amblem tafl›yan s›hhi ya da dini personel, birlik ya da araçlar
sayg› görmeli ve korunmal›d›r (bkz. Alt Bölüm VII); 144
- Birleflmifl Milletler Örgütü’nün amblem, simge ya da üniformalar›n› kullanarak
korunan kifli statüsünü taklit etmek, zira Birleflmifl Milletler Örgütü’nün bu
amblemleri, simgeleri ya da üniformalar›n› kullanan bar›fl gücü personeli ve insani
yard›m personeli, sivillere sa€lanan koruman›n ayn›s›na sahip oldu€u kadar›yla sayg›
görmelidirler ve zira bu amblem, simge ya da üniformalar› izinsiz kullan›lamazlar.
(bkz. Kural 31, 33 ve 60); 145
- Di€er koruyucu amblemleri kullanarak korunan kifli statüsünü taklit etmek,
zira kültürel mallara iliflkin ay›rt edici iflaret de dâhil olmak üzere di€er koruyucu
iflaretleri kullanan personel korunmal›d›r ve zira bu amblemler uygunsuz olarak kullan›lmazlar
(bkz. Kural 61); 146
- Sivil kifli statüsünü taklit etmek, zira muhasamata do€rudan kat›lmayan siviller
sayg› görmelidir ve sald›r› hedefi yap›lamazlar (bkz. Kural 1 ve 6); 147
- Tarafs›z devletlerin ya da çat›flmaya taraf olmayan di€er devletlerin üniformalar›n›
tafl›mak ya da amblemlerini kullanmak, zira tarafs›z devletlerin ya da çat›flmaya
taraf olmayan di€er devletlerin üniforma ya da amblemleri kullan›lamaz (bkz. Kural
63); 148
Bu tan›m, her kategori için örnek uygulamayla ve koruman›n dayand›€› kurallar›n
uluslararas› ve uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara uygulanmas› olgusuyla
desteklenmifltir.
Lahey Tüzü€ü ‘ihanet yoluyla öldürmek ya da yaralamay›’ yasaklam›fl olmas›na
ra€men, Ek I.Protokol ‘hasm› hainli€e baflvurarak öldürme, yaralama ya da ele
geçirmeyi’ yasaklam›flt›r. 149 Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü Lahey
Tüzü€ü’nün formülüne ak›n bir formülü kullanmaktad›r: ‘hainlik yoluyla yaralamak
ya da öldürmek’. 150 Ayn› flekilde baz› askeri talimatnameler hainli€e baflvurarak
142 Bkz. örn. uygulama (ibid., par. 1045 - 1129).
143 Bkz. örn. uygulama (ibid., par. 1130 - 1218).
144 Bkz. örn. uygulama (ibid., par. 1219 - 1324).
145 Bkz. örn. uygulama (ibid., par. 1325 - 1397).
146 Bkz. örn. uygulama (ibid., par. 1398 - 1451).
147 Bkz. örn. uygulama (ibid., par. 1452 - 1505).
148 Bkz. örn. uygulama (ibid., par. 1506 - 1545).
149 Lahey Tüzü€ü(1907), md.23, al. b) (ibid., par. 926); Ek I.Protokol (1977), md.37, par. 1 (konsensüsle
kabul edilmifl) (ibid., par. 927).
150 UCM’nin Statüsü (1998), md.8, par. 2, al. b) xi) et md.8, par. 2, al. e) ix) (ibid., par. 929).