Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 122 - Yağma
491
Cenevre Sözleflmesi enterne edilenlerin flahsi eflyalar›n› muhafaza etmelerine izin
verir. 63 Dördüncü Cenevre Sözleflmesi ayr›ca ya€may› da yasaklar. 64
Gözalt›na al›nanlar›n soyulmas›na dair yasak baz› askeri elkitaplar›nda yer al›r. 65
Gözalt›na al›nanlar›n soyulmas› birçok devletin mevzuat›na göre suç teflkil eder. 66
Eski Yugoslavya Uluslararas› Ceza Mahkemesi Statüsü uyar›nca ya€ma, savafl
suçlar›ndan biridir. 67 Eski Yugoslavya için Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin 1995
tarihli Tadić Davas›’nda san›k, ele geçirilen kiflilerin flahsi mallar›n› talan etmekle
itham edilmifl fakat bu suçtan delil yetersizli€inden beraat etmifltir. 68 Eski
Yugoslavya için Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin 1998 tarihli Delalić Davas›’nda ise
san›klardan ikisi, Čelebići esir kamp›nda gözalt›na al›nan kiflilere ait para, saat ve
di€er de€erli mallar›n› talan etmekle itham edilmiflti. Ancak ‹lk Derece Dairesi,
al›nan mallar›n “hukuka ayk›r› olarak el konmas›n›n ma€durlar aç›s›ndan a€›r sonuçlar›
olmas›na yetecek kadar nakdi de€erinin oldu€una” dair delilin olmad›€› ve
dolay›s›yla uluslararas› insanc›l hukukun ihlalinin “ciddi” oldu€una karar veremeyece€i
gerekçesiyle iddiay› reddetmifltir. 69
Uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
Ek II.Protokol madde 4 özgürlü€ü k›s›tlanm›fl kiflilerin soyulmas›n› yasaklar. 70
Bu tür soygun, Eski Yugoslavya ve Ruanda için Uluslararas› Ceza Mahkemeleri’nin
ve Sierra Leone için Özel Mahkeme’nin Statüleri uyar›nca savafl suçudur. 71 BM
Genel Sekreteri, Sierra Leone için Özel Mahkeme kurulmas› hakk›ndaki raporunda,
Ek I.Protokol madde 4’ün ihlallerinin uluslararas› teamül hukukuna göre suç olduklar›n›
belirtmifltir. 72 Birleflmifl Milletler kuvvetlerinin uluslararas› insanc›l hukuka ria-
63 III.Cenevre Sözleflmesi, madde 18 (Cilt II, Alt-Bölüm 37, § 241’de aktar›lm›flt›r); IV.Cenevre
Sözleflmesi, madde 97 (ibid., § 242).
64 IV.Cenevre Sözleflmesi, madde 33, ikinci paragraf (Cilt II, Alt-Bölüm 16, § 466’da aktar›lm›flt›r).
65 Örn. bkz., Amerika Birleflik Devletleri (Cilt II, Alt-Bölüm 37, § 247’de aktar›lm›flt›r), Hollanda
(ibid., § 246) ve Kanada’n›n (ibid., § 245), askeri elkitaplar›.
66 Örn. bkz., Avustralya (ibid., § 249), Birleflik Krall›k (ibid., §§ 270–271), Bulgaristan (ibid., § 250),
Çad (ibid., § 251), El Salvador (ibid., § 255), Irak (ibid., § 257), ‹rlanda (ibid., § 258), ‹spanya
(ibid., §§ 268–269), ‹talya (ibid., § 259), Kolombiya (ibid., § 253), Küba (ibid., § 254), Nijerya
(ibid., § 263), Nikaragua (ibid., §§ 261–262), Norveç (ibid., § 264), Paraguay (ibid., § 265), Peru
(ibid., § 266), Singapur (ibid., § 267), fiili (ibid., § 252), Venezüela (ibid., § 272), Yemen (ibid.,
§ 273), Yeni Zelanda (ibid., § 260) ve Yunanistan’›n (ibid., § 256) mevzuatlar›; ayr›ca Bkz.
Arjantin’in taslak mevzuat› (ibid., § 248).
67 ICTY Statüsü, madde 3(e) (Cilt II, Alt-Bölüm 16, § 480’de aktar›lm›flt›r).
68 ICTY, Tadić Davas›, Tadil Edilmifl ‹kinci ‹ddianame ve Karar (Cilt II, Alt-Bölüm 37, § 279’da
aktar›lm›flt›r).
69 ICTY, Delalić Davas›, Ön ‹ddianame ve Karar (ibid., § 281).
70 Ek I.Protokol, madde 4(2)(g) (konsensusla kabul edilmifltir) (ibid., § 243).
71 ICTY Statüsü, madde 3(e) (Cilt II, Alt-Bölüm 16, § 480’de aktar›lm›flt›r); ICTR Statüsü, madde
4(f) (ibid., § 482); Sierra Leone için Özel Mahkeme’nin Statüsü, madde 3(f) (ibid, § 469).
72 BM Genel Sekreteri, Sierra Leone için Özel Mahkeme kurulmas›na iliflikin rapor (Cilt II, Alt-Bölüm
37, § 276’da aktar›lm›flt›r).