Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

314
ALT BÖLÜM 29 - KARA MAYINLARI
Kara may›nlar›n›n kullan›m› s›ras›nda özel tedbirler alma yükümlülü€ü
Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesi’nin Protokol II’sinde kodifiye edilen belli say›da
kurala dayanmaktad›r. Bu Protokol her kara may›n›n›n döflenmesine iliflkin genel
kurallar› belirtmektedir. 2 Ayn› zamanda uzaktan yerlefltirilen may›nlar ve meskûn
mahalde uzaktan yerlefltirilen may›nlar d›fl›ndaki may›nlar için özel s›n›rlamalar
getirmektedir. 3 Protokol ayr›ca bu silahlar›n etkisinden sivilleri korumak için mümkün
olan tüm tedbirlerin al›nmas›n› öngörmektedir. 4 Protokol may›n tarlalar›n›n
iflaretlenmesi, uyar›lar›n as›lmas›, may›n tarlalar›n›n kay›t alt›na al›n›p takip edilmesinin
yan›nda Birleflmifl Milletler görev ve kuvvetlerinin korunmas› için usuller gibi
özel tedbirlerden de bahsetmektedir. 5 Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesi’nin
Protokol II’si konsensüs ile kabul edilmifl olup o tarihte hiçbir tart›flmaya sebep
olmam›flt›r.
Kayda de€er say›da askeri talimatname, kara may›nlar›n›n kullan›m› esnas›nda
al›nmas› gereken özel tedbirleri tan›mlam›flt›r. 6 Di€er yandan, baz› bilgilere göre
Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesi’nin Protokol II’sindeki hükümler, anti-personel
kara may›nlar›na iliflkin Ottowa sözleflmesi gibi di€er baflka sözleflmelerden kaynaklanan
yükümlülüklerce aç›kça yasaklanmayan kara may›nlar›n›n kullan›m› konusunda
geçerli olan asgari kurallar olarak telakki edilmektedir. 7 Bu sebeple bu tedbirler
bütün olarak devletler taraf›ndan may›nlar›n ay›r›m gözetmeyen etkilerini en aza
indirmek için gerekli oldu€una hükmolunan tedbir türlerinin göstergesini teflkil
etmektedir.
De€ifltirildi€i flekliyle Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesi’nin Protokol II’si kara
may›nlar›n›n kullan›m› s›ras›nda al›nmas› gereken tedbirleri tekrar aç›klamakta ve
gelifltirmektedir. 8
Uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesi’nin Protokol II’sinin orijinal versiyonu sadece
uluslararas› silahl› çat›flmalara uygulan›yordu; ve iç çat›flmalardaki gerçek uygula-
2 Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesinin II. Protokolü (1980), md.7 (ibid., par. 341).
3 Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesinin II. Protokolü (1980), md.4 ve 5 (ibid., par. 194).
4 Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesinin II. Protokolü (1980), md.3, par. 4 (ibid., par. 192).
5 Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesinin II. Protokolü (1980), md.4, par. 2 (ibid., par. 194), md. 7
(ibid., par. 341) ve md.8 (ibid., par. 342).
6 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Almanya (ibid., par. 229), Arjantin (ibid., par.
221), Avustralya (ibid., par. 222-223), Belçika (ibid., par. 224), Kamerun (ibid.,par. 225), Kanada
(ibid., par. 226), ‹spanya (ibid., par. 234), Birleflik Devletler (ibid., par. 236-238), Fransa (ibid., par.
227-228), ‹srail (ibid., par. 230), Kenya (ibid., par. 231), Yeni Zelanda (ibid., par. 233), Hollanda
(ibid., par. 232) ve ‹sveç (ibid., par. 235).
7 Bkz. örn. Kanada’n›n beyanat› (ibid., par. 245)ve BM Genel Kurulu, karar 49/75 D (ibid., par.
283) ve karar 50/70 O (ibid., par. 283).
8 Bkz. örn. de€ifltirildi€i flekliyle Konvansiyonel Silahlar Sözleflmesinin II. Protokolü (1996), md.3,
par. 10 (ibid., par. 192), md.3, par. 11 (ibid., par. 202), md.5-6 (ibid., par. 203),md.9 (ibid., par.
350), md.10 (ibid., par. 351) ve md.12 (ibid., par. 352).