Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 46 - Hayat bağışlanmayacağı emri ve tehdidi
179
böyle bir karara ba€l› olarak askeri operasyonlar› sürdürmek evleviyetle yasakt›r.
Hayatta kalan kimsenin olmayaca€› yolunda emir vererek askeri operasyonlar› yönetmek
muharebe d›fl› kalm›fl kiflilere sald›rma yasa€›n›n mükerrer ihlalini teflkil edecektir
(bkz. Kural 47).
Uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
Ek I.Protokol’ün 4. maddesi hayatta kalan kimsenin olmayaca€›n› emretmeyi
yasaklamaktad›r. 11 Sierra Leone için bir Özel Mahkemenin kurulmas› üzerine
yazd›€› raporda BM Genel Sekreteri, 4. maddenin düzenlemelerinin uzun zamandan
beri uluslararas› teamül hukukunun bir parças› oldu€unun kabul edildi€ini saptam›flt›r.
12 Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü ‘hayat ba€›fllamayaca€›n› ilan
etmenin’ uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda bir savafl suçu teflkil edece€ini
hükme ba€lam›flt›r13 Hiç kimsenin hayatta kalmayaca€›na yönelik emir verme yasa€› uluslararas› olmayan
silahl› çat›flmalara uygulanan ya da uygulanm›fl olan askeri talimatnamelerde de
mevcuttur. 14 Türü ne olursa olsun bir silahl› çat›flmada hiç kimsenin hayatta kalmayaca€›na
yönelik emir vermek önemli say›da devletin mevzuat›n›n ihlalini teflkil
etmektedir. 15 Kolombiya Anayasa Mahkemesi bu yasa€›n Anayasa’n›n ilkelerine
uygun oldu€una hükmetmifltir, çünkü bu yasa€›n amac› insan hayat›n› ve onurunu
korumakt›r. Mahkeme ayr›ca, bir askerin üstünün verece€i ‘muharebe d›fl›nda
öldürme’ emrine uymama yükümlülü€ü oldu€una hükmetmifltir. 16 Hiç kimsenin
hayatta kalmayaca€›na yönelik emir verme yasa€› uluslararas› olmayan silahl›
çat›flmalara iliflkin resmi beyanatlarla da desteklenmektedir. 17
11 Ek II.Protokol (1977), md.4, par. 1 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par. 4).
12 BM Genel Sekreteri, Sierra Leone için özel bir mahkeme kurulmas› hakk›nda rapor (cilt 2 içinde
nakledilmifltir, alt bölüm 32, par. 444).
13 UCM’nin Statüsü (1998), md.8, par. 2, al. e) x) (cilt 2 içinde nakledilmifltir, alt bölüm 15, par. 6).
14 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 45), Almanya (ibid.,
par. 33), Arjantin (ibid., par. 16), Avustralya (ibid., par. 17-18), Benin (ibid., par. 21), Kamerun
(ibid., par. 24), Kanada (ibid., par. 25-26), Kolombiya (ibid., par. 27), ‹spanya (ibid., par. 46),
Fransa (ibid., par. 32), ‹talya (ibid., par. 34), Kenya (ibid., par. 35), Nijerya (ibid., par. 40 et 42),
Yeni Zelanda (ibid., par. 39), Hollanda (ibid., par. 38), Rusya (ibid., par. 43), Togo (ibid., par. 49)
ve Yugoslavya (ibid., par. 53).
15 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin mevzuatlar›: Almanya (ibid., par. 65), Avustralya (ibid., par. 56),
Bosna Hersek (ibid., par. 57), Kanada (ibid., par. 59), Kongo (ibid., par. 61), H›rvatistan (ibid., par.
62), Etyopya (ibid., par. 63), Gürcistan (ibid., par. 64), ‹rlanda (ibid., par. 66), Norveç (ibid., par.
73), Yeni Zelanda (ibid., par. 72), Hollanda (ibid., par. 71), Birleflik Krall›k (ibid., par. 75), Slovenya
(ibid., par. 74) ve Yugoslavya (ibid., par. 79); Ayr›ca Bkz. afla€›daki devletlerin mevzuat›: ‹talya
(ibid., par. 67), ki bunun uygulamas› uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar› da kapsamaktad›r.
Ayr›ca Bkz. Burundi (ibid., par. 57) ve Trinidad-Tobago’nun mevzuat taslaklar›(ibid., par. 76).
16 Kolombiya, Anayasa Mahkemesi, Karar no T-409 (ibid., par. 82), Karar n° C-225/95 (ibid., par.
83) ve Karar no C-578 (ibid., par. 84).
17 Bkz. örn. Çin, Halk›n Kurtulu€u Ordusu’nun Duyurusu (ibid., par. 94).