Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 54 - Mutlak gerekli mallar saldırı
213
Bu uygulama Ek I.Protokol’e taraf olmayan devletlerin uygulamalar›n› içerir. 51
Bununla beraber yanm›fl toprak politikas›na yönelik istisnan›n uluslararas› olmayan
silahl› çat›flmalara da uygulanmas› pek olas› görünmemektedir çünkü Ek
I.Protokol’ün14. Maddesi bunu ön görmemektedir. Kolombiya’n›n k›salt›lm›fl askeri
talimatnamesi ‘tüm silahl› çat›flmalarda’ bir muharebe yöntemi olarak yanm›fl toprak
politikas› emri vermenin yasak oldu€unu belirtmifltir. 52
Sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan mallara karfl› zararla karfl›l›k
sorunu Alt Bölüm XLI’de incelenmifltir.
Sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan mallar›n tan›m›
Ek I. ve II’nci Protokol Sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan
mallara örnek olarak flu afla€›dakileri saymaktad›r: yiyecek maddeleri ve yiyecek
maddelerinin üretimi için tahsis edilen tar›m alanlar›, tar›m ürünleri, sürü hayvanlar›,
içme suyu tesisleri ve depolar› ve sulama kanallar›. 53 ‹lgili hükümlerdeki ‘bunlar
gibi’ düzenlemesinin belirtti€i gibi bu örnek listesi tüketici de€ildir. Uluslar
aras› Ceza Mahkemesi Statüsü’ndeki suç unsurlar›n›n görüflmeleri s›ras›nda ‘aç
b›rakmak’ fiilinin al›fl›lagelmifl anlam›n›n, dar anlamda sadece besin ve sudan mahrum
b›rakarak öldürmeyi de€il ayr›ca daha genel anlamda hayatta kalma için mutlaka
gerekli olan fleylerden ya da bu nitelikteki temel mallardan yetersiz miktarda
sa€lamay› ya da mahrum b›rakmay› da kapsad›€› kabul edilmifltir. Böylece bu
görüflmeler s›ras›nda bahsi geçen di€er örnekler ilaçlar ve baz› durumlarda battaniyeler
gibi besin teflkil etmeyen zorunlu mallar› da içermekteydi. 54 Bu hususta, Ek
I.Protokol ve II’nin her ikisinin de yiyecekleri ve ilaçlar› sivil halk›n hayatta kalmas›
için mutlaka gerekli olarak kabul etti€inin; hâlbuki Ek I.Protokol’ün k›yafetlerden,
uyuma gereçlerinden ve acil durum bar›naklar›ndan da bahsetti€inin belirtilmesi
önem arz etmektedir. 55
51 Bkz. örn. ‹srail’in askeri talimatnamesi (ibid., par. 341) ve Birleflik Devletler’in beyanat› (ibid., par.
351).
52 Kolombiya, Basic Military Manual (ibid., par. 339).
53 Ek I.Protokol (1977), md.54, par. 2 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par. 188); Ek II.Protokol
(1977), md.14 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par. 191).
54 Knut Dörmann, «Preparatory Commission for the International Criminal Court: The Elements of
War Crimes – Part II: Other Serious Violations of the Laws and Customs Applicable in
International and Non-International Armed Conflicts», Revue internationale de la Croix-Rouge n°
842, juin 2001, pp. 475-476.
55 Ek I.Protokol (1977), md.69, par. 1; Ek II.Protokol (1977), md.18, par. 2.