Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

ALT BÖLÜM XXXV
ÖLÜLER
Kural 112. – Koflullar›n izin verdi€i her zaman ve özellikle bir çarp›flmadan sonra,
çat›flman›n her bir taraf› zaman geçirmeden ve olumsuz nitelikte ayr›m gözetmeksizin,
ölüleri aramak, toplamak ve tahliye etmek için mümkün olan bütün tedbirleri
almal›d›r.
Uygulama
Cilt II, Alt Bölüm 35, K›s›m A.
Özet
Kural 112 - Arama yükümlülüğü
Devletlerin uygulamas›na göre bu kural, hem uluslararas› hem de uluslararas›
nitelikte olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanabilir bir uluslararas› teamül hukuku
normu oluflturmaktad›r.
Uluslararas› silahl› çat›flmalar
Uluslararas› silahl› çat›flmalarda ölüleri arama ödevi ilk defa, 1929 tarihli Savafl
Halindeki Ordularda Yaral›lar›n ve Hastalar› Durumunun ‹yilefltirilmesine ‹çin
Cenevre Sözleflmesi’nde kodifiye edilmifltir 1 . Bu yüküm, art›k 1949 Cenevre
Sözleflmeleri’nde kodifiye edilmifl bulunmaktad›r 2
Kayda de€er say›da askeri el kitab›, ölüleri arama ve toplama ödevine yer vermektedirler
3 . 2002 tarihli Cenin’deki Cesetlerin Tahliyesi davas›nda, ‹srail Yüksek
Mahkemesi, cesetlerinin yerinin tespit edilmesinin «en yüksek önemi haiz bir
insanc›l ifllem» oldu€unu beyan etmifltir 4 .
1 1929 Cenevre Sözleflmesi, madde 3 (nakleden: Cilt II, Alt-Bölüm 35, par. 1).
2 I. Cenevre Sözleflmesi (1949), madde 15, bent 1 (ibid., par. 2); II. Cenevre Sözleflmesi (1949),
madde 18, bent 1 (ibid., par. 3); IV. Cenevre Sözleflmesi (1949), madde 16, bent. 2 (ibid., par. 5).
3 Örn. bkz., flu devletlerin sahra talimnameleri: Almanya (ibid., par. 20), Arjantin (ibid., par. 11),
Avustralya (ibid., par. 12), Belçika (ibid., par. 13), Benin (ibid., par. 14), Kamerun (ibid., par. 15),
Kanada (ibid., par. 16-17), H›rvatistan (ibid., par. 18), ‹spanya (ibid., par. 31), Amerika Birleflik
Devletleri (ibid., par. 36 ilâ 39), Fransa (ibid., par. 19), ‹talya (ibid., par. 22), Kenya (ibid., par. 23),
Madagaskar (ibid., par. 24), Nijerya (ibid., par. 28-29), Yeni Zelanda (ibid., par. 27), Hollanda
(ibid., par. 26), Filipinler (ibid., par. 30), Birleflik Krall›k (ibid., par. 34-35), ‹sviçre (ibid., par. 32)
ve Togo (ibid., par. 33).
4 ‹srail Yüksek Mahkemesi, Cenin’deki Cesetlerin Tahliyesi davas› (ibid., par. 46).
457