Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 156 - Savaş suçlarının tanımı
(ii) Davran›fl önemli de€erleri ihlal etmektedir. Do€rudan kifli veya mallar› fiziki
tehlikeye atmadan da, önemli de€erleri ihlal etmeleri sebebiyle fiiller savafl suçu
teflkil edebilir. Bu durumlara örnek olarak, cesetlerin istismar edilmesi; 8 kiflileri
afla€›lay›c› muameleye tabi tutmak; 9 kiflileri düflman›n askeri faaliyetlerine do€rudan
yard›mc› olan ifllerde çal›flmak durumunda b›rakmak; 10 adil yarg›lanma hakk›n›n
ihlali 11 ve 15 yafl›ndan küçük çocuklar›n silahl› kuvvetlere al›nmas› 12 dâhildir.
Eski Yugoslavya hakk›ndaki Ceza Mahkemesi’nin ‹stinaf Dairesi 1995 tarihli
Tadi_ davas›ndaki ara temyizde bir suçun Mahkeme önünde kovuflturmaya konu
olabilmesi için “ihlalin ciddi olmas›, di€er bir ifadeyle, önemli de€erleri koruyan bir
kural›n ihlalini oluflturmas› ve ihlalin ma€dur aç›s›ndan a€›r sonuçlar do€urmas›
gerekti€ini” beyan etmifltir. Bu çözümlemeyi aç›klamak için, iflgal alt›ndaki topraklarda
özel kifliye ait bir parça ekme€in bir savaflan taraf›ndan al›nmas›n›n Lahey
Düzenlemeleri Madde 46 (1)’y› ihlal edece€ini, ancak bunun uluslararas› insanc›l
hukukun bir “ciddi” ihlalini oluflturmayaca€›n› belirtmek suretiyle eklemede bulunmufltur.
13 Yukar›da at›fta bulunulan savafl suçlar› örneklerinden de görülebilece€i
üzere, önemli de€erleri koruyan kurallar›n ihlalleri ekseriyette ma€durda ›st›rap ve
endifle ile sonuçlanmakla birlikte, bu husus, ihlalin ölüm veya fiziki yaralanma ile
sonuçlanmas›, hatta böyle bir riskin varl›€›n›n gerekti€i anlam›na gelmemektedir.
Uluslararas› hukuk alt›nda bireysel cezai sorumluluk do€uran ihlaller. Eski
Yugoslavya hakk›ndaki Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin ‹stinaf Dairesi 1995 tarihli
Tadić davas›ndaki ara temyizde, “teamül ve antlaflma hukuku alt›nda, bir [ulusla-
8 Bkz., örn., Amerika Birleflik Devletleri, Dachau’daki Genel Askeri Hükümet Mahkemesi, Schmid
davas› (Nakleden: C.II, Böl. 35, § 111) (bir savafl esirinin cesedinin kötürüm edilmesi ve flereflice
gömülmenin reddi savafl suçu teflkil etti€ine dair); Bkz. ayr›ca Avustralya, Wewak’daki Askeri
Mahkeme, Takehiko davas› (ibid., § 106); Avustralya, Rabaul’daki Askeri Mahkeme, Tisato davas›
(ibid., § 107); Amerika Birleflik Devletleri, Yokohama’daki Askeri Komisyon, Kikuchi ve Mahuchi
davas› (ibid., § 109); Amerika Birleflik Devletleri, Mariana Adalar›ndaki Askeri Komisyon, Yochio
ve Di€erleri davas› (ibid., § 110).
9 Bkz. Amerika Birleflik Devletleri, Floransa’daki Askeri Komisyon, Maelzer davas› (Nakleden: C.II,
Böl. 32, § 297) (eski bir zafer alay›nda oldu€u üzere savafl esirlerinin Roma’n›n sokaklar›nda yürümeye
zorlanmas›na iliflkin olarak); Avustralya, Rabaul’daki Askeri Mahkeme, Tanaka Chuichi davas›
(ibid., § 3883) (Sikh savafl esirlerinin, dinlerine ayk›r› flekilde, saçlar›n›n ve sakallar›n›n zorla kesilmesi
ve bir seferinde sigara içmeye zorlanmas›na iliflkin olarak); Bkz. ayr›ca UCM Statüsü, Madde
8(2)(b)(xxi).
10 Bkz. Fransa, Almanya’daki Frans›z ‹flgal Bölgesi için Askeri Hükümetin Rastadt’daki Genel
Mahkemesi, Roechling davas› (Nakleden: C.II, Böl. 32, § 1861); Hollanda, Makkasar Geçici Askeri
Mahkemesi, Koshiro davas› (ibid., § 1863); Amerika Birleflik Devletleri, Nürnberg’deki Askeri
Mahkeme, Krauch (I. G. Farben Yarg›lamas›) davas› (ibid., § 1870); Amerika Birleflik Devletleri,
Nürnberg’deki Askeri Mahkeme, Von Leeb (Yüksek Komuta Yarg›lamas›) davas› (ibid., § 1872);
Bkz. also UCM Statüsü, Madde 8(2)(b)(xv).
11 Bkz. Avustralya, Rabaul’daki Askeri Mahkeme, Ohashi davas› (Nakleden: C.II, Böl. 32, § 2957);
Amerika Birleflik Devletleri, Shangai’daki Askeri Komisyon, Sawada davas› (ibid., § 2961); Amerika
Birleflik Devletleri, Nürnberg’deki Askeri Mahkeme, Altstötter (Adalet Yarg›lamas›) davas› (ibid., §
2964); Bkz. ayr›ca UCM Statüsü, Madde 8(2)(a)(vi) ve (c)(iv).
12 Bkz. UCM Statüsü, Madde 8(2)(b)(xxvi) ve (e)(vii).
13 ICTY, Tadić davas›, Ara Temyiz (Nakleden: C.II, Böl. 44, § 106).
635