09.12.2012 Views

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Giriş<br />

Nagymaros Projesi15 dâhil olmak üzere baz› davalarda resmi beyanlar›, devlet uygulamas›<br />

olarak dikkate alm›flt›r.<br />

Ayn› flekilde, Uluslararas› Hukuk Komisyonu da devletlerin sözlü ifllemlerini<br />

uluslararas› teamül <strong>Hukuku</strong>’nun oluflumuna bir katk› telakki etmifltir. Bu flekilde<br />

yaklaflt›€› Devletlerin Sorumlulu€u Hakk›nda Maddeler Tasar›s›’nda «zaruret<br />

hali»nin teamüli nitelikte oldu€una kanaat getirmifltir. 16<br />

Eski Yugoslavya ‹çin Uluslararas› Ceza Mahkemesi, uluslararas› insanc›l teamül<br />

hukuk kurallar›n›n oluflumunu de€erlendirmek için «esasen devletlerin resmi beyanlar›,<br />

askeri el kitaplar› <strong>ve</strong> yarg› kararlar›na dayanmak gerekti€ini» beyan etmifltir. 17<br />

Uluslararas› Hukuk Derne€i «devletlerin sadece maddi ifllemlerinin de€il, sözlü<br />

ifllemlerinin de devlet uygulamas›n› oluflturucu nitelikte oldu€u» de€erlendirmesini<br />

yapm›fl <strong>ve</strong> « uluslararas› mahkemelerin uygulamas›n›n, uygulama örnekleri olarak ele<br />

al›nan sözlü ifllem örnekleriyle dolup taflt›€›n›» vurgulam›flt›r. Bizzat devletler bu<br />

ifllem türüne düzenli biçimde böyle muamele etmektedirler». 18<br />

Maddi ya da sözlü olsun, ilgili <strong>ve</strong> anlaml› uygulama ancak resmi uygulamaya<br />

dayanmaktad›r. Bu itibarla, silahl› çat›flmalar›n taraflar›n›n maddi ifllemleri, ancak<br />

resmi bir uygulamay› temsil ettikleri ölçüde uluslararas› teamül hukuku kurallar›n›n<br />

oluflumuna katk›da bulunabilirler.<br />

Baz› davran›fllardan kaç›nma da, ilgili <strong>ve</strong> anlaml› oldu€u hallerde dikkate<br />

al›nm›flt›r. Bu kaç›nma türüne ileride daha ayr›nt›l› biçimde geri dönece€iz.<br />

ii) Bir devletin yürütme, yasama <strong>ve</strong> yarg› organlar›n›n uygulamas›, uluslararas›<br />

teamül hukukunun oluflumuna katk›da bulunabilir. Devlet, yürütme, yasama <strong>ve</strong><br />

yarg› kudretlerini kapsar. Bu üç kudretin organlar› uluslararas› düzlemde devletin<br />

15 Uluslararas› Adalet Divan›, Gabcíkovo-Nagymaros Projesi (Macaristan/Slovakya), 25 Eylül 1997<br />

tarihli karar, Recueil, Uluslararas› Adalet Divan›, 1997, s. 39-46, par. 49-58. Divan, «zaruret hali»<br />

kavram›n›n, uluslararas› teamül hukuku taraf›ndan, uluslararas› hukuka uygun olmayan bir olgunun<br />

haks›zl›€›n› ortadan kald›ran bir sebep oluflturdu€unu beyan etmifltir. Divan bu sonuca var›rken,<br />

Uluslararas› Hukuk Komisyonu’nun Devletin Sorumlulu€u Hakk›nda Maddeler Tasla€›’n›n mukabil<br />

maddesini kaleme al›rken kulland›€› çok say›da resmi beyan dâhil olmak üzere muhtelif malzemeye<br />

dayanm›flt›r.<br />

16 Uluslararas› Hukuk Komisyonu, Devletin Sorumlulu€u Hakk›nda Maddeler Tasla€›, Uluslararas›<br />

Hukuk Komisyonu Y›ll›€› 1980, Cilt II, ‹kinci Bölüm, Birleflmifl Milletler Belgesi<br />

A/CN.4/SER.A/1980/Add.1, 1980, p. 29. Uluslararas› Hukuk Komisyonu, vard›€› sonuçlar›,<br />

hükümet temsilcilerinin ya da hukukçular›n beyanlar›na dayand›rm›flt›r. Baflka bir örne€e flurada<br />

rastlanabilir: Uluslararas› Hukuk Komisyonu Y›ll›€›, 1950, Cilt II, s. 374. Uluslararas› Hukuk<br />

Komisyonu, uluslararas› teamül hukuku alan›nda afla€›daki ispat unsurlar›n› zikretmifltir: Uluslararas›<br />

belgeler, ulusal <strong>ve</strong> uluslararas› mahkeme kararlar› <strong>ve</strong> ulusal mevzuat ile diplomatik yaz›flmalar, ulusal<br />

hukuki dan›flmanlar›n görüflleri <strong>ve</strong> uluslararas› örgütlerin uygulamalar›.<br />

17 Eski Yugoslavya için Uluslararas› Ceza Mahkemesi, Savc› Du_ko Tadic alias «Dule»’ye karfl›, n° IT-<br />

94-AR72, Müdafaan›n yetkisizlik ilk itiraz›na iliflkin istinaf baflvurusu hakk›nda karar, 2 Ekim 1995,<br />

par. 99.<br />

18 Uluslararas› Hukuk Derne€i, Uluslararas› <strong>Teamül</strong>i (Genel) <strong>Hukuku</strong>n Oluflumu Hakk›nda<br />

Komite’nin Nihai Raporu, Uluslararas› Genel <strong>Teamül</strong> <strong>Hukuku</strong>nun oluflumuna uygulanabilir ilkeler<br />

hakk›nda bildiri, 69. Konferans raporu, Londra, 2000, ilke 4 <strong>ve</strong> ilgili (a) yorumu, s. 725-726 (bundan<br />

sonra «Uluslararas› Hukuk Derne€i Raporu»).<br />

XLI

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!