Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 62 - Hasmın üniformalarının uygunsuz kullanımı
241
göre ‘bir askeri uça€›n üzerinde düflman iflaretleri gibi sahte iflaretler kullanmak’
h›yanet teflkil etmektedir. 94 Gemi ve uçaklar aras›ndaki muamele fark›, bir geminin
seyrüsefer s›ras›nda çekti€i bayra€› muharebeye girmeden de€ifltirme imkân›
olmas›, ancak uçaklar›n iflaretlerini uçufl esnas›nda de€ifltirememeleri ile aç›klanabilir.
Uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
Ek Protokoller’in kabul edilmesiyle sonuçlanan diplomatik konferansta
Uluslararas› K›z›lhaç Komitesi’nce sunulan Ek II.Protokol tasla€› ‘(bu çeflit hareketler)
muharebeyi bafllatmak ya da yeniden bafllatmak niyetiyle icra edildi€inde,
hasm›n ay›rt edici askeri iflaretlerini muharebede kullanmak’ h›yanet teflkil eder. Bu
hüküm, diplomatik konferans›n III. Komisyon’daki müzakereler s›ras›nda
kald›r›lm›flt›r. 95 Düflman›n bayrak, sembol, amblem, ya da askeri üniformalar›n›n
sald›r› s›ras›nda ya da askeri operasyonlar› saklamak, kolaylaflt›rmak, korumak ya da
engellemek için kullan›lmas› yasa€› uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara da uygulanan
di€er belgelerde de mevcuttur. 96 Düflman›n üniforma ve iflaretlerinin uygunsuz
kullan›m› yasa€› uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara uygulanan ya da uygulanabilir
olan askeri talimatnamelerde gözükmektedir. 97 Hangi tür silahl› çat›flmada
olursa olsun bu kural›n ihlali önemli say›da devletin mevzuat›n›n ihlalini teflkil
etmektedir. 98 Bu kural›n uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanmas› resmi
beyanatlar ve di€er flekillerdeki ulusal uygulama il de desteklenmektedir. 99 Çin iç
savafl› s›ras›nda Çin komünist partisi, k›z›l ordunun üniformalar›n›n milliyetçi askerler
taraf›ndan kullan›m›n› iffla etmifl ve bunun k›z›l orduyu lekelemeye yönelik fiilleri
ifllemek amac›yla yap›ld›€›n› belirtmifltir. 100
94 Kanada, Le Droit des conflits armés au niveau opérationnel et tactique (SÇH Manual) (ibid., par.
650).
95 Ek II.Protokol tasla€›, md.21, par. 1 (ibid., par. 632).
96 Bkz. örn. H›rvatistan ve Yugoslav Sosyalist Federal Cumhuriyeti aras›nda uluslararas› insanc›l hukukun
uygulanmas›na iliflkin antlaflma Protokolü (1991), par. 6 (ibid., par. 637); Bosna Hersek’teki
çat›flman›n taraflar› aras›nda uluslararas› insanc›l hukukun uygulanmas›na yönelik antlaflma (1992),
par. 2.5 (ibid., par. 638).
97 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 678), Almanya (ibid.,
par. 658), Avustralya (ibid., par. 643), H›rvatistan (ibid., par. 652), Ekvator(ibid., par. 653), ‹talya
(ibid., par. 664), Lübnan (ibid., par. 666), Nijerya (ibid., par. 674) ve Yugoslavya (ibid., par. 687).
98 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin mevzuatlar›: Almanya (ibid., par. 699), Ermenistan (ibid., par. 690),
Belarus (ibid., par. 692), Kolombiya (ibid., par. 695), ‹spanya (ibid., par. 713), Nikaragua (ibid.,
par. 707), Polonya (ibid., par. 710), ve Yugoslavya (ibid., par. 718); Ayr›ca Bkz. afla€›daki devletlerin
uygulanmas› uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar› da kapsayan mevzuat›: ‹talya (ibid., par. 702-
703), Arjantin’in mevzuat tasla€› (ibid., par. 689).
99 Bkz. örn. Türkiye’nin beyanat› (ibid., par. 727) ve Çin’in rapor edilen uygulamas› (ibid., par. 720)
Ruanda’n›n rapor edilen uygulamas› (ibid., par. 726).
100 Çin’in uygulams› hakk›nda rapor (ibid., par. 720).