Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 29 - Sıhhi nakliye araçları
107
I No.l› Cenevre Sözleflmesinin yorumuna göre, düflmana zarar verici eylemler, hastanede
sa€lam muharip ya da kaçaklar›n bar›nd›r›lmas›, buran›n bir silah ya da cephane
deposu yap›lmas›, buraya askeri gözlem noktas› yerlefltirilmesi ya da askeri
hareketi saklamak için kas›tl› olarak s›hhi birlik yerlefltirilmesi gibi olgular› kapsar. 119
Devletlerin uygulamalar›, düflmana zarar verici eylemler için kullan›lan bir s›hhi
birime sald›r› yap›lmadan önce, gerekli oldu€u takdirde belli bir mühlet veren bir
uyar› yap›lmas› ve sald›r›n›n ancak böyle bir uyar› etkisiz kald›€› zaman yap›lmas›n›
öngörmektedir. 120 ‹zlenecek yola iliflkin bu zorunluluklar Cenevre Sözleflmeleri ve
ek Protokollerde de yer almaktad›r. 121
Kural 29. – Sadece s›hhi nakliyeye tahsis edilmifl s›hhi nakliye araçlar›na her durumda
sayg› gösterilmesi ve bu araçlar›n her durumda korunmas› zorunludur. Bunlar,
insanc›l görevlerinin d›fl›nda, düflmana zarar verici eylemler icra etmek için
kullan›lmalar› durumunda korumalar›n› kaybederler.
Uygulama
Cilt II, Alt Bölüm 7, K›s›m E.
Özet
Devletlerin uygulamas›na göre bu kural, hem uluslararas› hem de uluslararas›
nitelikte olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanabilir bir uluslararas› teamül hukuku
normu oluflturmaktad›r.
Uluslararas› silahl› çat›flmalar
S›hhi nakliye araçlar›na sayg› gösterilmesi ve bunlar›n korunmas› zorunlulu€u I
No.l› Cenevre Sözleflmesinin 35. maddesinde ve IV No.l› Cenevre Sözleflmesinin
119 Jean S. Pictet (éd.), Les Conventions de Genève du 12 août 1949, Commentaire, I: La Convention
de Genève pour l’amélioration du sort des blessés et des malades dans les forces armées en campagne,
CICR, Genève, 1952, p. 222; Bkz. ayr›ca flu Devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika
(II. cilt, 7. alt bölüm, par. 612 içinde nakledilmifltir), Birleflik Devletler (ibid., par. 619) ve
‹sviçre(ibid., par. 614).
120 Bkz. örn. Bosna Hersek’teki çat›flman›n taraflar› aras›nda Uluslararas› ‹nsanc›l Hukukun uygulanmas›na
iliflkin Anlaflma (1992) (ibid., par. 592) ve flu Devletlerin sahra talimnameleri: Almanya
(ibid., par. 605), Arjantin (ibid., par. 595), Avustralya (ibid., par. 596-597), Kanada (ibid., par.
601-602), Ekvator (ibid., par. 603), ‹spanya (ibid., par. 613), Birleflik Devletler (ibid., par. 619 ve
621-622), Nijerya (ibid., par. 611), Yeni Zelanda (ibid., par. 610), Hollanda (ibid., par. 608),
‹sviçre (ibid., par. 614), ve Yugoslavya (ibid., par. 623).
121 I. Cenevre Sözleflmesi (1949), m. 21 (ibid., par. 586); IV. Cenevre Sözleflmesi (1949), art. 19
(ibid., par. 588); Ek I.Protokol (1977), m. 13, par. 1 (konsensüsle benimsenmifltir) (ibid., par.
589); Ek II.Protokol (1977), m. 11, par. 2 (konsensüsle benimsenmifltir) (ibid., par. 590).