Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

248
ALT BÖLÜM 18 - ALDATMA
de de mevcuttur. 134 Di€er flekillerdeki uygulamalar ile de desteklenmektedir. 135 Bu
uygulama Ek I.Protokol’e taraf olmayan ya da o tarihte henüz taraf olmam›fl olan
devletlerinkileri içermektedir. 136 Yeni Zelanda’n›n askeri talimatnamesi kadar
‹sveç’in uluslararas› insanc›l hukuk talimatnamesi de 37. Maddedeki hainlik
tan›m›n›n bir uluslararas› teamül hukuku prensibinin kodifikasyonu teflkil etti€ini
belirtmektedir. 137 Hainli€in esas›n›, daha sonra aldatmak amac›yla hasm›n iyi niyetine
baflvurmak teflkil etmektedir: Di€er bir ifadeyle, güvenin kötüye kullan›lmas›
söz konusudur. Bu hasm›n güvenini suiistimal etme özel kast›n›n gereklili€i, hainli€i
uygunsuz kullan›mdan ay›rmakta ve hainli€i uluslararas› insanc›l hukukun daha
ciddi bir ihlali haline getirmektedir. Baz› askeri talimatnameler bu kural› afla€›daki
gibi aç›klamaktad›r: Hukuki bir koruma alt›nda düflmanca faaliyetlerde bulunmak
yasakt›r. 138
Hainli€in yukar›da verilen tan›m› Uluslararas› K›z›lhaç Komitesi’nce Ek
Protokollerin kabulüyle sonuçlanan diplomatik konferansta sunulan Ek I.Protokol
tasla€›nda da mevcuttu, ancak III. Komisyon taraf›ndan kald›r›lm›flt›r. 139 Bununla
beraber Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin, suçlar›n unsurlar›n› haz›rlamakla görevli
haz›rl›k Komisyonu, hainlik yoluyla öldürme ve yaralama savafl suçlar›n›n
unsurlar›n›n uluslararas› ve uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda ayn› oldu€u
sonucuna varm›flt›r. 140
Hainli€in tan›m› hasm›n iyi niyetinin uluslararas› insanc›l hukuk taraf›ndan
sa€lanan koruma üzerine kurulmas› gere€ini düzenledi€inden dolay›, afla€›daki
hareketler hasm›n iyi niyetini aldatmak kast›yla icra edildikleri zaman hainlik olarak
de€erlendirilecektir:
- Yaralanmadan ya da hastal›ktan ötürü sakatlanma taklidi yapmak, zira bu
durumdaki düflman savafl d›fl› kalm›fl say›l›r ve ona sald›r›lamaz, ancak koruma görüp
tedavi edilmelidir (bkz. Kural 47 ve 109-10); 141
134 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Almanya (cilt 2 içinde nakledilmifltir, alt bölüm
18, par. 874-875), Arjantin (ibid., par. 857), Avustralya (ibid., par. 858-859), Belçika (ibid., par.
860-862), Kamerun (ibid., par. 864), Kanada (ibid., par. 865), H›rvatistan (ibid., par. 869),
Ekvator (ibid., par. 870), ‹spanya (ibid., par. 892), Birleflik Devletler (ibid., par. 899 ve 901),
Fransa (ibid., par. 871 ve 873), Macaristan (ibid., par. 876), ‹srail (ibid., par. 877), Kenya (ibid.,
par. 879), Yeni Zelanda (ibid., par. 885), Hollanda (ibid., par. 883), Birleflik Krall›k (ibid., par.
897) ve ‹sveç (ibid., par. 893).
135 Bkz. örn. Birleflik Devletler’in beyanat› (ibid., par. 916-917) ve Irak’›n rapor edilen uygulamas›
(ibid., par. 912).
136 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Birleflik Devletler (ibid., par. 899 et 901), Fransa
(ibid., par. 871), ‹srail (ibid., par. 877), Kenya (ibid., par. 879) ve Birleflik Krall›k (ibid., par. 897),
Devletler’in beyanatlar› (ibid., par. 916-917) ve Irak’›n rapor edilen uygulamas› (ibid., par. 912).
137 Yeni Zelanda, Military Manual (ibid., par. 885);‹sveç, IHL Manual (ibid., par. 893).
138 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Benin (ibid., par. 863), Kanada (ibid., par.
865) ve Togo (ibid., par. 895).
139 Ek II.Protokol tasla€›, md.21, par. 1 (ibid., par. 848).
140 Knut Dörmann, Elements of War Crimes under the Rome Statute of the International Criminal
Court: Sources and Commentary, Cambridge University Press, 2003, p. 476.
141 Bkz. örn. uygulama (cilt 2 içinde nakledilmifltir, alt bölüm 18, par. 1000- 1044).