Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 123 - Kayıt
495
zorunlu k›lar. 89 Resmi beyanlar ve raporlarda aktar›lan uygulamalar da bu kural›
destekler. 90
Kosova’daki insan haklar›n›n durumu hakk›nda 1999 tarihli bir karar›nda BM
Genel Kurulu, Yugoslavya’n›n temsilcilerinin “Kosova’dan gözalt›na al›nm›fl ve nakledilmifl
tüm kiflilerin güncel bir listesini, e€er varsa her birinin gözalt›na al›nd›€›
suçu da belirterek, sunmas›n›” talep etmifltir. 91 Gözalt›na al›nanlara iliflkin flahsi bilgilerin
kaydedilmesi flart›, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara da iliflkin baflka birçok
belgede de yer al›r. 92
E€er bu kural›n amac›, yukar›da belirtildi€i gibi, hiç kimsenin kaybolmamas›n›n
veya zorla kaybettirilmemesinin temin edilmesi ise, o zaman bu kurala uluslararas›
olmayan silahl› çat›flmalarda da ayn› flekilde uyulmal›d›r. Bu aç›dan, Avrupa ‹nsan
Haklar› Komisyonu ve Mahkemesi “gözalt›na al›nma tarihi, zaman› ve yeri,
gözalt›na al›nan›n ismi ve gözalt›na alma sebebi gibi hususlar›n ifllendi€i kay›tlar›n
Olmamas›”n›n özgürlük ve güvenlik hakk›n›n amac›yla ba€daflmaz oldu€una hükmetmifltir.
93 Inter-Amerikan ‹nsan Haklar› Komisyonu çeflitli ülkelere “gözalt›na
al›nan her kiflinin say›lmas› ve böylece akrabalar›n›n ve ilgili di€er kiflilerin, herhangi
bir tutuklamay› derhal ö€renebilmesi için” merkezi sicillerin oluflturulmas›n› tavsiye
etmifltir. 94
ICRC bu kurala riayet için sürekli olarak, örne€in Bosna Hersek’te 1992’deki
çat›flma ba€lam›nda, ça€r›da bulunmufltur. 95
Ne uluslararas› ne de uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara iliflkin aksi yönde
hiçbir resmi uygulama tespit edilmemifltir.
89 Örn. bkz., Almanya (ibid., § 311), Avustralya (ibid., § 302), El Salvador (ibid., § 308), Hindistan
(ibid., § 312), Madagaskar (ibid., § 315) ve Senegal’in (ibid., § 320) askeri elkitaplar›.
90 Örn. bkz., Botsvana’n›n beyan› (ibid., § 332) ve iki devletin uygulamas› (ibid., §§ 335–336).
91 BM Genel Kurulu, Karar 54/183 (ibid., § 337).
92 Tutuklu ve Hükümlülere Yap›lacak Muamele Hakk›nda Standart Minimum Kurallar, Kural 7 (ibid.,
§ 291); Avrupa Cezaevi Kurallar›, Kural 8 (ibid., § 292); Her Tür Gözalt›ndaki veya Hapisteki
Kiflilerin Korunmas› ‹çin ‹lkeler Bütünü, ‹lke 16 (ibid., § 293); BM Genel Sekreteri’nin Sirküleri,
K›s›m 8(a) (ibid., § 300).
93 Avrupa ‹nsan Haklar› Komisyonu ve Mahkemesi, Kurt Türkiye’ye Karfl› (ibid., § 341).
94 Amerikalararas› ‹nsan Haklar› Komisyonu, Y›ll›k Rapor 1980–1981 ve Arjantin, Peru ve fiili’deki
insan haklar›n›n durumu hakk›nda Raporlar (ibid., § 342).
95 ICRC, Bosna Hersek’teki Çat›flman›n Tüm Taraflar›na Resmi Ça€r› (ibid., § 346).