Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

210
ALT BÖLÜM 17 - AÇLIK VE İNSANİ YARDIMA ULAŞMA
Önemli say›da askeri talimatname sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli
olan mallara sald›rman›n, bunlar› yok etmenin, elden alman›n ya da kullan›m d›fl›
hale getirmenin yasak oldu€unu belirtmifltir. 30 ‹flbu talimatnameler aras›nda Ek
I.Protokol’e taraf olmayan ya da bu talimatnameler yaz›l›rken henüz taraf olmam›fl
olan devletlerinkiler de bulunmaktad›r. 31 Birleflik Devletler’in deniz kuvvetlerinin
talimatnamesinin aç›klay›c› ekinde bu yasa€›n uluslararas› teamül hukukundan kaynakland›€›
belirtilmifltir. 32 Birçok askeri talimatname sald›r›n›n hukuka ayk›r› olmas›
için sivil halk›n ikmalini engelleme kast›yla sald›r›n›n yap›lmas›n›n gerekti€ini belirtmektedir.
33 Bununla beraber askeri talimatnamelerin ço€u bu tür bir gereklilikten
bahsetmemekte ve sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan mallara
sald›rmay› bu haliyle yasaklamaktad›r. 34 Ayn› fley bu kural›n her türlü ihlalini mevzuata
ayk›r›l›k olarak tan›mlayan ulusal mevzuatlar için de geçerlidir. 35
Uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
Sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan mallar genel olarak sivil
nitelikli mallard›r ve bu halde sald›r› hedefi yap›lamazlar (bkz. Kural 7). Sivil halk›n
hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan mallara sald›r› yasa€› Ek II.Protokol’de
yaz›l›d›r ve açl›k yasa€›n›n do€al bir sonucunu teflkil etti€i belirtilmifltir. 36 Ek
Protokollerin Yorumu’nun belirtti€i gibi bu hüküm ‘bu hüküm, sivil halka karfl›
açl›€a baflvurman›n yasak oluflu ilkesini, onun en yayg›n uygulama yöntemlerini
30 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 220), Almanya (ibid.,
par. 209-210), Avustralya (ibid., par. 199-200), Belçika (ibid., par. 201), Benin (ibid., par. 202),
Kanada (ibid., par. 203), Kolombiya (ibid., par. 204), Ekvator (ibid., par. 205), ‹spanya (ibid., par.
221), Birleflik Devletler (ibid., par. 226-227), Fransa (ibid., par. 206- 208), Endonezya (ibid., par.
212), ‹srail (ibid., par. 213), Kenya (ibid., par. 214), Madagaskar (ibid., par. 215), Nijerya (ibid.,
par. 219), Yeni Zelanda (ibid., par. 218), Hollanda (ibid., par. 216-217), Birleflik Krall›k (ibid., par.
225), ‹sveç (ibid., par. 222), ‹sviçre (ibid., par. 223), Togo (ibid., par. 224) ve Yugoslavya (ibid.,
par. 228).
31 Bkz. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Birleflik Devletler (ibid., par. 226-227), Fransa (ibid.,
par. 206), Endonezya (ibid., par. 212), ‹srail (ibid., par. 213), Kenya (ibid., par. 214) ve Birleflik
Krall›k (ibid., par. 225).
32 Birleflik Devletler, Annotated Supplement to the Naval Handbook (ibid., par. 227).
33 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Almanya (ibid., par. 210), Avustralya (ibid., par.
200), Ekvator(ibid., par. 205), ‹spanya («sivil halk› aç b›rakmak niyetiyle») (ibid., par. 221), Birleflik
Devletler (ibid., par. 226-227), Fransa (ibid., par. 208), Yeni Zelanda (ibid., par. 218), ‹sveç (ibid.,
par. 222) ve Yugoslavya (ibid., par. 228).
34 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 220), Belçika (ibid.,
par. 201), Benin (ibid., par. 202), Kanada («hangi amaçla olursa olsun») (ibid., par. 203),
Kolombiya (ibid., par. 204), Fransa (ibid., par. 206-207), Endonezya (ibid., par. 212), ‹srail (ibid.,
par. 213), Kenya (ibid., par. 214), Madagaskar (ibid., par. 215), Nijerya (ibid., par. 219), Hollanda
(«hangi amaçla olursa olsun» [bizim çevirimiz ]) (ibid., par. 216-217), Birleflik Krall›k (ibid., par.
225), ‹sviçre (ibid., par. 223) ve Togo (ibid., par. 224).
35 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin mevzuatlar›: Kolombiya (ibid., par. 233), ‹spanya (ibid., par. 251),
Estonya (ibid., par. 237), Hollanda (ibid., par. 245), Peru (ibid., par. 249), Çek Cumhuriyeti (ibid.,
par. 235) ve Slovakya (ibid., par. 250); Ayn› zamanda Bkz. afla€›daki devletlerin mevzuat taslaklar›
Arjantin (ibid., par. 229), El Salvador (ibid., par. 236) ve Nikaragua (ibid., par. 247).
36 Ek II.Protokol (1977), md.14 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par. 191).