Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

264
ALT BÖLÜM 20 - SİLAHLARIN KULLANILMASINA İLİŞKİN GENEL İLKELER
Bu kural önemli bir miktar askeri talimatnamede de bulunmaktad›r. 5 Özellikle
‹sveç’in uluslararas› insanc›l hukuk talimatnamesi belirtmektedir ki, Ek
I.Protokol’ün 35’in maddesinin 2. paragraf›nda belirtildi€i flekliyle gereksiz ac›ya
neden olan savafl araç ya da yöntemlerinin kullan›lmas› yasa€› bir uluslararas› teamül
kural›d›r. 6 Bu kural›n ihlali birçok devletin mevzuat›n›n da ihlalini teflkil etmektedir.
7 Bu kuraldan ulusal içtihatta da bahsedilmifltir. 8
Birleflmifl Milletler Genel Kurulu’nun birçok karar› gibi Amerikan Devletleri
Örgütü’nün baz› kararlar› da bu kural› hat›rlatmaktad›r. 9 Birçok uluslararas› konferans
da bu yasa€› dikkate alm›flt›r. 10
Önemli say›da devlet Nükleer Silahlar davas›nda Uluslararas› Adalet Divan›’na
sunduklar› netice-i taleplerinde bu kurala at›fta bulunmufltur. 11 Divan, dan›flma
Statüsü (1993), md.3, al. 1 a) (ibid., par. 27); San Remo Talimatnamesi (1994), par. 42, al.1a)
(ibid., par. 28); BM Genel Sekreteri’nin sirküleri (1999), md.6.4 (ibid., par. 30); ATNUTO,
Regulation No. 2000/15 (2000), par. 6.1, al. (b) (xx) (ibid., par. 31).
5 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 80), Almanya (ibid.,
par. 57-59), Arjantin (ibid., par. 32-33), Avustralya (ibid., par. 34-35), Belçika (ibid., par. 36-38),
Benin (ibid., par. 39), Bosna Hersek (ibid., par. 40), Burkina Faso (ibid., par. 41), Kamerun (ibid.,
par. 42-43), Kanada (ibid., par. 44-45), Kolombiya (ibid., par. 46-47), Kongo (ibid., par. 48),
H›rvatistan (ibid., par. 49-50), Ekvator(ibid., par. 52), ‹spanya (ibid., par. 81), Birleflik Devletler
(ibid., par. 87-93), Fransa (ibid., par. 53- 56), Macaristan (ibid., par. 60), Endonezya (ibid., par.
61), ‹srail (ibid., par. 62-63), ‹talya (ibid., par. 64-65), Kenya (ibid., par. 66), Madagaskar (ibid.,
par. 68), Mali (ibid., par. 69), Fas (ibid., par. 70), Nijerya (ibid., par. 74-76), Yeni Zelanda (ibid.,
par. 73), Hollanda (ibid., par. 71-72), Kore Cumhuriyeti (ibid., par. 67), Dominik Cumhuriyeti
(ibid., par. 51), Romanya (ibid., par. 77), Birleflik Krall›k (ibid., par. 85-86), Rusya (ibid., par. 78),
Senegal (ibid., par. 79), ‹sveç (ibid., par. 82), ‹sviçre (ibid., par. 83), Togo (ibid., par. 84) ve
Yugoslavya (ibid., par. 94).
6 ‹sveç, U‹H El Kitab› (ibid., par. 82).
7 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin mevzuatlar›: Azerbaycan (ibid., par. 96), Belarus (ibid., par. 97),
Kanada (ibid., par. 99), Kolombiya (ibid., par. 102), Kongo (ibid., par. 103), ‹spanya (ibid., par.
112-113), Birleflik Devletler (ibid., par. 116), Gürcistan (ibid., par. 104), ‹rlanda (ibid., par. 105),
‹talya (ibid., par. 106), Mali (ibid., par. 107), Nikaragua (ibid., par. 110), Norveç (ibid., par. 111),
Yeni Zelanda (ibid., par. 109), Birleflik Krall›k (ibid., par. 115), Venezuela (ibid., par. 117) ve
Yugoslavya (ibid., par. 118); ayn› zamanda Bkz. afla€›daki devletlerin mevzuat taslaklar›: Arjantin
(ibid., par. 95), Burundi (ibid., par. 98) ve Trinidad Tobago (ibid., par. 114).
8 Bkz. örn. Japon, Tokyo Bölge Mahkemesi, Shimoda davas›, karar (ibid., par. 120).
9 BM Genel Kurulu, karar 3076 (XXVIII) (ibid., par. 214 ve 217), karar 3102 (XXVIII) (ibid., par.
215), karar 3255 (XXIX) (ibid., par. 217-218), karar 31/64 (ibid., par. 217 ve 219), karar 32/152
(ibid., par. 217ve 220), karar 33/70 (ibid., par. 217), karar 34/82 (ibid., par. 217 ve 222), karar
35/153 (ibid., par. 217 ve 223), karar 36/93 ve 37/79 (ibid., par. 217 ve 224), karar 38/66,
39/56, 40/84, 41/50, 45/64, 46/ 40, 47/56, 48/79, 49/79, 50/74, 51/49, 52/42, 53/81ve
54/58 (ibid., par. 224); OEA, Genel Kurul, karar 1270 (XXIV-O/94) (ibid., par. 229) ve karar
1565 (XXVIII-O/98) (ibid., par. 230).
10 Bkz. örn. XXII. Uluslararas› K›z›lhaç Konferans›, karar XIV (ibid., par. 231); XXVI. Uluslararas›
K›z›lhaç ve K›z›lay Konferans›, karar II (ibid., par. 234); Kovansiyonel Silahlar Sözleflmesinin tarflar›n›n
antlaflman›n gözden geçirilmesiyle görevli 2. konferans›, sonuç bildirgesi (ibid., par. 236);
Silahl› çat›flma halinde sivil halk›n korunmas› için uluslararas› insanc›l hukuk hakk›nda Afrika
Parlementerler Konferans›, sonuç bildirgesi ibid., par. 237).
11 Bkz. örn. Nükleer silahlar davas›nda afla€›daki devletler taraf›ndan sunulan müdafaa ve lahikalar:
Avustralya (ibid., par. 123), M›s›r (ibid., par. 135), Ekvator (ibid., par. 133), Birleflik Devletler
(ibid., par. 202-203), Fransa (z›mni olarak) (ibid., par. 136), Marshall adalar› (ibid., par. 155),