Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

646
ALT BÖLÜM 44 - SAVAŞ SUÇLARI
(ii) Bir uluslararas› silahl› çat›flmada ifllenen uluslararas› insanc›l hukukun di€er
ihlalleri (devam):
• sivil mallar›, yani askeri hedef olmayan mallar›, sald›r›n›n hedefi yapmak;
• yard›m malzemelerini engellemek dâhil olmak üzere, yaflamlar› için vazgeçilmez
maddelerden mahrum etmek suretiyle sivillerin aç b›rak›lmas›n› bir harp
yöntemi olarak kullanmak;
• uluslararas› insanc›l hukuka göre sivillere ve sivil mallara sa€lanan korumaya
hak kazanm›fl olmalar› flart›yla, Birleflmifl Milletler fiart›’na uygun bir flekilde
insani yard›m veya bar›fl gücü görevinde bulunan kiflileri ve mallar› sald›r›n›n
hedefi haline getirmek;
• elde edilmesi beklenen somut ve do€rudan askeri avantaja k›yasla afl›r› kabul
edilecek miktarda, do€al çevrede yayg›n, uzun süreli ve ciddi zarara sebep
olunaca€›n› bilmek suretiyle sald›r› gerçeklefltirmek;
• yasak silahlar› kullanmak;
• düflman taraf›n vatandafllar›n›n, mahkemelerdeki hak ve eylemlerinin
kald›r›ld›€›n›, ask›ya al›nd›€›n› veya kabul edilemez oldu€unu ilan etmek;
• canl› kalkan kullanmak;
• 15 yafl›ndan küçük çocuklar› silahl› kuvvetlere almak veya kaydetmek veya
muhasamata aktif olarak kat›lmalar› için onlar› kullanmak;
• cinsel fliddet uygulama, özellikle ›rza geçme, cinsel kölelefltirme, fahifleli€e
zorlama ve hamileli€e zorlama.
Yukar›da say›lan savafl suçlar›n›n temeli
Bu gruptaki savafl suçlar› Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü’nde
say›lmaktad›r. 61 “Düflman taraf›n vatandafllar›n›n, mahkemelerdeki hak ve eylemlerinin
kald›r›ld›€›n›, ask›ya al›nd›€›n› veya kabul edilemez oldu€unu ilan etmek” savafl
suçu d›fl›nda, bu suçlar 1977’de Ek I.Protokol’ün kabulünden itibaren uluslararas›
teamül hukukunun geliflimini yans›tmaktad›rlar.
(i) Sivil mallar›, yani askeri hedef olmayan mallar›, sald›r›n›n hedefi yapmak. Sivil
mallar› askeri hedef haline getirme savafl suçunun teamül niteli€i Eski Yugoslavya
hakk›ndaki Ceza Mahkemesi’nin muhtelif kararlar›nda tan›nm›flt›r. 62 Birçok Devlet
silahl› çat›flma s›ras›nda sivil mallara sald›rmay› bir suç olarak düzenleyen yasalar
kabul etmifltir. 63 Bu savafl suçu asl›nda savafl›n gereklilikleri taraf›ndan bask›n flekilde
gerekli k›l›nmad›kça düflman mallar›n› yok etmeyi yasaklayan Lahey
61 UCM Statüsü, Madde 8(2)(b).
62 Bkz., örn., ICTY, Blaškić davas›, Karar (Nakleden: C.II, Böl. 2, § 181) ve Kordić ve Čerkez davas›,
Karar (ibid., § 182).
63 Bkz., örn., Avustralya (Nakleden: C.II, Böl. 2, § 119), Azerbaycan (ibid., § 120), Kanada (ibid., §
122), Kongo (ibid., § 123), H›rvatistan (ibid., § 124), Estonya (ibid., § 126), Gürcistan (ibid., §
127), Almanya (ibid., § 128), Macaristan (ibid., § 129), ‹rlanda (ibid., § 130), ‹talya (ibid., § 131),
Mali (ibid., § 132), Hollanda (ibid., § 133), Yeni Zelanda (ibid., § 134), Norveç (ibid., § 136),