Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 156 - Savaş suçlarının tanımı
667
may›nlar› yasaklayan Ottowa Sözleflmesi için bu geçerlidir. 166 Uluslararas› Ceza
Mahkemesi’nin Statüsü yasak silahlar›n kullan›m›n› uluslararas› olmayan silahl›
çat›flmalara iliflkin k›s›mda içermemektedir, ancak bu konu Roma Diplomatik
Konferans›’nda aç›kça tart›fl›lmam›flt›r.
Birkaç sahra talimnamesi yasak silahlar›n kullan›m›n›n savafl suçu teflkil etti€ini
öngörmektedir. 167 Yasak silahlar›n kullan›m›n› suç olarak düzenleyen ulusal yasalar
ise bunu genel terimlerle yapmaktad›r. Hiçbiri bunun suç olma vasf›n› uluslararas›
silahl› çat›flmalarla s›n›rland›rmamaktad›r ve birkaç› aç›kça yasak silahlar›n uluslararas›
olmayan silahl› çat›flmalarda kullan›m›n› suç olarak öngörmektedir. 168 Birçok
Devletin “savafl Suçu”nu uluslararas› insanc›l hukukun bir “ihlali” veya bir “ciddi
ihlali” olarak tan›mlamas›na ba€l› olarak (Bknz. supra), bu Devletlerin uluslararas›
olmayan silahl› çat›flmalarda yasak silahlar›n kullan›lmas›na bu kategori içerisinde
de€erlendirece€i sonucuna varmak makuldür.
Sadece uluslararas› silahl› çat›flmalarla s›n›rl› olmayan, Birleflmifl Milletler kuvvetlerinin
uluslararas› insanc›l hukuka riayet etmesi hakk›ndaki BM Genel Sekreteri
Bülteni, kurallar›n –belirli silahlar›n kullan›lmas›n› yasaklayan antlaflmalara riayeti
gerektirenler dâhil olmak üzere– ihlalinin suç olarak ele al›nmas› gerekti€ini öngörmektedir.
169
Yasak silahlar›n kullan›lmas›, bilhassa sivillere sald›r› veya ay›r›m gözetmeyen
sald›r›lara baflvurmak olmak üzere, baflka bir savafl suçuna da tekabül edebilir.
Mesela, biyolojik silahlar›n kullan›lmas›nda bu geçerlidir. Daha fazla uygulamaya at›f
Kurallar 70-79’a ve Kural 86’ya yorumda bulunabilir.
(ii) Sivillerin hayat kayb›na veya yaralanmalar›na yol açan veya afl›r› flekilde sivil
hayat kayb›na, yaralanmalara veya zarara ar›zi flekilde yol açaca€›n› bilmek suretiyle
166 Kimyasal Silahlar Sözleflmesi, Maddeler I(1)(b) ve VII(1)(a); Belirli Konvansiyonel Silahlar
hakk›ndaki Sözleflme De€ifltirilmifl Protokol II, Maddeler 3 ve 14; Ottawa Sözleflmesi, Maddeler 1
ve 9.
167 Bkz., örn., Avustralya (Nakleden: C.II, Böl. 20, § 408), Ekvator (ibid., § 411), Almanya (ibid., §
412), Güney Kore (ibid., § 413) ve Güney Afrika’n›n (ibid., § 415) askeri manüelleri.
168 Bkz., örn., Beyaz Rusya (Nakleden: C.II, Böl. 20, § 422) (“uluslararas› andlaflmalar taraf›ndan
yasaklanan” silahlar ile s›n›rl›), Bosna Hersek (ibid., § 423), Kolombiya (ibid., § 425), H›rvatistan
(ibid., § 427), Estonya (ibid., § 431), Etiyopya (ibid., § 432) (“uluslararas› sözleflmeler taraf›ndan
yasaklanan” silahlar ile s›n›rl›), Finlandiya (ibid., § 433), Kazakistan (ibid., § 436) (“bir uluslararas›
andlaflma taraf›ndan yasaklanan” silahlar ile s›n›rl›), Litvanya (ibid., § 437), Moldova (ibid., §
438) (“uluslararas› andlaflmalar taraf›ndan yasaklanan” silahlar ile s›n›rl›), Nikaragua (ibid., §§
441–442), Polonya (ibid., § 444), Rusya (ibid., § 445) (“bir uluslararas› andlaflma taraf›ndan
yasaklanan” silahlar ile s›n›rl›), Slovenya (ibid., § 447), ‹spanya (ibid., §§ 448–449), ‹sveç (ibid., §
450), Tacikistan (ibid., § 451), Özbekistan (ibid., § 452), Vietnam (ibid., § 453) ve
Yugoslavya’n›n (ibid., § 454) mevzuatlar›; Bkz. ayr›ca, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar
esnas›nda uygulanma d›fl› kalmayan Bulgaristan (ibid., § 424), Çek Cumhuriyeti(ibid., § 428),
Macaristan (ibid., § 434), ‹talya (ibid., § 435), Mozambik (ibid., § 439) ve Slovakya’n›n (ibid., §
446) mevzuatlar›, ve Arjantin’in (ibid., § 421) yasa tasla€›.
169 BM Genel Sekreteri Bülteni, K›s›m 6(2) (ibid., § 407).