Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

268
ALT BÖLÜM 20 - SİLAHLARIN KULLANILMASINA İLİŞKİN GENEL İLKELER
Afl›r› ac›ya neden olan savafl yöntemlerinin tan›m›
Afl›r› ac›ya sebep olan savafl yöntemlerinin yasaklanmas› ilk kez olarak Ek
I.Protokol ile düzenlenmifltir. 32 Ottowa Sözleflmesi ve Konvansiyonel Silahlar
Sözleflmesini kabul ederken devletler gereksiz ac›ya neden olan silahlar, mühimmat
ya da malzemenin yan› s›ra afl›r› ac›ya sebep olan savafl yöntemlerinin (bizim
taraf›m›zdan vurgulanmaktad›r) kullan›lmas› yasa€›na dayanm›fllard›r. 33 Uluslararas›
Ceza Mahkemesi’nin Statüsü savafl suçlar› içinde ‘gereksiz ›st›rap ve afl›r› ac›ya sebep
olacak muharebe yöntemlerini kullanmay› da içermektedir.’(bizim taraf›m›zdan vurgulanmaktad›r)
34
Önemli say›da devlet, kendi mevzuatlar›na ve askeri talimatnamelerine afl›r›
ac›lara sebep olan savafl yöntemlerinin uygulanmas› yasa€›n› eklemifllerdir. 35 Bu
yasak ayn› zamanda resmi beyanatlar kadar uygulamaya yönelik di€er yöntemlerde
de zikredilmifltir. 36 Bu uygulama Ek I.Protokol’e bugün itibariyle taraf olmayan ya
da, Protokol’e sonradan taraf olan devletlerin uygulamalar›n› içermektedir. 37
Bununla beraber iflbu kural› formüle eden devletler bu kural›n uygulamas›na yönelik
olarak yasakl› olabilecek hiçbir savafl yöntemi örne€i vermemifllerdir.
Yorum
Kimse afl›r› ac›lara sebep olacak savafl araçlar› ve yöntemlerini yasaklayan bir
kural›n varl›€›n› tart›flmamaktad›r; ancak iflbu kural›n bir silah› kendili€inden illegal
ve Birleflik Devletler (ibid., par. 93), ayn› zamanda afla€›daki devletlerin beyanatlar›: M›s›r (ibid., par.
135), Salomon adalar› (ibid., par. 178), Hindistan (ibid., par. 144) ve Rusya (ibid., par. 171-172);
Bkz. ayn› zamanda afla€›daki devletlerin beyanatlar›: Avustralya (ibid., par. 121)ve Yeni Zelanda
(ibid., par. 164).
32 Ek I.Protokol (1977), md.35, par. 2 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par. 6).
33 Konvansiyonel silahlar sözleflmesi, dibace (ibid., par. 8); Ottawa konvansiyonu (1997),dibace (ibid.,
par. 16).
34 UCM’nin Statüsü (1998), md.8, par. 2, al. b) xx) (ibid., par. 17).
35 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Almanya (ibid., par. 57-59), Arjantin (ibid., par.
33), Avustralya (ibid., par. 34-35), Belçika (ibid., par. 36), Benin (ibid., par. 39), Kolombiya (ibid.,
par. 46), H›rvatistan (ibid., par. 49), Ekvator(ibid., par. 52), ‹spanya (ibid., par. 81), Birleflik
Devletler (ibid., par. 88 ve 93), Macaristan (ibid., par. 60), ‹talya (ibid., par. 64), Kenya (ibid., par.
66), Hollanda (ibid., par. 71), Dominik Cumhuriyeti (ibid., par. 51), ‹sveç (ibid., par. 82) ve Togo
(ibid., par. 84), ayn› zamanda afla€›daki devletlerin mevzuatlar›: Azerbaycan (ibid., par. 96), Belarus
(ibid., par. 97), Kanada (ibid., par. 99), Kolombiya (ibid., par. 102), Kongo (ibid., par. 103), ‹spanya
(ibid., par. 112-113), Gürcistan (ibid., par. 104), ‹rlanda (ibid., par. 105), Mali (ibid., par. 107),
Nikaragua (ibid., par. 110), Norveç (ibid., par. 111), Yeni Zelanda (ibid., par. 109), Birleflik Krall›k
(ibid., par. 115) ve Yugoslavya (ibid., par. 118); ayn› zamanda Bkz. afla€›daki devletlerin mevzuat
taslaklar›: Arjantin (ibid., par. 95), Burundi (ibid., par. 98) ve Trinidad Tobago (ibid., par. 114).
36 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin beyanatlar›: Avustralya (ibid., par. 123), M›s›r (ibid., par. 135),
Birleflik Devletler (ibid., par. 196 et 198), Fransa (ibid., par. 139), ‹ran (ibid., par. 147), Meksika
(ibid., par. 159), Yeni Zelanda (ibid., par. 165), Hollanda (ibid., par. 162), Federal Almanya
Cumhuriyeti (ibid., par. 140), Birleflik Krall›k (ibid.,par. 192), Sri Lanka (ibid., par. 179),
Yugoslavya (ibid., par. 208) ve Zimbabve (ibid., par. 210), ayn› zamanda Fransa’n›n uygulamas›
(ibid., par. 138).