Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 97 - Canlı kalkan
Rehin alman›n tan›m›
377
Rehin Almaya Karfl› Uluslararas› Sözleflme, bu suçu, rehinenin sal›verilmesinin
sarih ya da z›mni flart› olarak üçüncü bir kifliyi belli bir eylemi gerçeklefltirmeye ya
da bu eylemden kaç›nmaya zorlamak amac›yla, bir kifliyi (rehine) öldürme, yaralama
ya da elde tutma tehditleri eflli€inde, ele geçirmek ya da elde tutmak olgusu olarak
tan›mlamaktad›r 225 . Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü’nün suç unsurlar›
ayn› tan›m› kullanmakla beraber, üçüncü kifliden talep edilen davran›fl›n sadece rehinenin
sal›verilmesinin de€il, güvenli€inin de bir flart› olabilece€ini eklemektedir 226 .
Rehin alma eylemine bu niteli€ini kazand›ran, onun saikini oluflturan özel kastt›r;
bu eylemi, idari ya da adli bir tedbir olarak baflkalar›n› özgürlüklerinden mahrum
b›rakmaktan ay›rt eden de bu etmendir.
Rehin alma yasa€› özel olarak IV. Cenevre Sözleflmesinde yer almakla ve genel
olarak sivillerin rehin tutulmas›yla özdefllefltirilmekle beraber, bu suçun sivillerin
rehin al›nmas›yla s›n›rl› oldu€una iflaret eden bir husus yoktur. Cenevre
Sözleflmeleri’nin ortak 3. maddesi, Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü ve
Rehin Almaya Karfl› Uluslararas› Sözleflme, suçun kapsam›n› sivillerin rehin
al›nmas›yla s›n›rlamamakta ve fakat herkese uygulamaktad›rlar. Gerçekten de,
Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü’nün suç unsurlar› bu suçu Cenevre
Sözleflmeleri’nin korumas› alt›ndaki herkes bak›m›ndan uygulanabilir biçimde
tan›mlamaktad›rlar 227 .
Kural 97. – ‹nsanlar›n kalkan olarak kullan›lmalar› yasaklanm›flt›r.
Uygulama
Cilt II, Alt Bölüm 32, K›s›m J.
Özet
Devletlerin uygulamas›na göre bu kural, gerek uluslararas›, gerekse uluslararas›
nitelikte olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanabilir bir uluslararas› teamül hukuku
normu oluflturmaktad›r.
225 Rehin Almaya Karfl› Uluslararas› Sözleflme (1979), Birinci madde (ibid., par. 2052).
226 Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin suç unsurlar› (2000), Savafl suçu olarak rehin alman›n tan›m›
(Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü madde 8, par. 2, bent a) viii) ve madde 8, par. 2, bent
c) iii)).
227 Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin suç unsurlar› (2000), Rehin alman›n savafl suçu olarak tan›m›
(Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü, madde 8, par. 2, bent a) viii)).