Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 62 - Hasmın üniformalarının uygunsuz kullanımı
237
Kural 62. – Hasm›n bayraklar›n›, sancaklar›n›, sembollerini ve askeri birlik iflaretlerini
ve askeri üniformalar›n› uygunsuz flekilde kullanmak yasakt›r.
Uygulama
Cilt II, Alt Bölüm 18, K›s›m F.
Özet
Devletlerin uygulamas›na göre bu kural, hem uluslararas› hem de uluslararas›
nitelikte olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanabilir bir uluslararas› teamül hukuku
normu oluflturmaktad›r.Taraflar›n üniforma giydi€i durumlarda bu kural›n uluslararas›
olmayan silahl› çat›flmalarda da uygulanabilece€i ileri sürülebilir.
Uluslararas› silahl› çat›flmalar
Burada söz konusu olan Lieber Kodu’nda, Brüksel Bildirgesi’nde ve Oxford talimatnamesinde
mevcut olan eski bir uluslararas› teamül hukuku kural›d›r. 68 Bu kural
Lahey Tüzü€ü’nde kodifiye edilmifltir. 69 Ek I.Protokol, ‘sald›r› s›ras›nda ya da askeri
operasyonu saklamak, kolaylaflt›rmak, korumak ya da engellemek için ‘düflman›n
bayrak, sembol, amblem ya da askeri üniformalar›n› kullanmay›’ yasaklamaktad›r. 70
Uluslararas› Ceza Mahkemesi Statüsü ‘düflman›n bayrak ve amblemlerini ya da üniformalar›n›
uygunsuz flekilde kullanman›n’ e€er can kayb› ya da ciddi yaralanmaya
yol aç›yorsa uluslararas› silahl› çat›flmalarda bir savafl suçu teflkil etti€ini belirtmifltir.
71
Bu kural önemli bir say›da askeri talimatnamede bulunmaktad›r. 72 ‹sveç’in uluslararas›
insanc›l hukuk talimatnamesi, Ek I.Protokol’ün 39. Maddesinde belirtilen
ulusal iflaretlerin uygunsuz kullan›m› yasa€›n› uluslararas› teamül hukukunun bir
ilkesinin kodifikasyonu olarak de€erlendirmifltir. 73 Bu kural›n ihlali çok say›da dev-
68 Lieber Kodu (1863), md.63 et 65 (cilt 2 içinde nakledilmifltir, alt bölüm 18, par. 634); Brüksel
Bildirgesi(1874), md.13, al. f), (ibid., par. 635); Oxford Talimatnamesi (1880), md.8, al. d), (ibid.,
par. 636).
69 Lahey Tüzü€ü(1907), md.23, al. f) (ibid., par. 627).
70 Ek I.Protokol (1977), md.39, par. 2 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par. 630).
71 UCM’nin Statüsü (1998), md.8, par. 2, al. b) vii) (ibid., par. 633).
72 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 678), Almanya (ibid.,
par. 658), Arjantin (ibid., par. 641-642), Avustralya (ibid., par. 643-644), Belçika (ibid., par. 645-
646), Burkina Faso (ibid., par. 647), Kamerun (ibid., par. 648-649), Kanada (ibid., par. 650),
Kongo (ibid., par. 651), H›rvatistan (ibid., par. 652), Ekvator(ibid., par. 653), ‹spanya (ibid., par.
679), Birleflik Devletler (ibid., par. 684- 686), Fransa (ibid., par. 654 ve 657), Macaristan (ibid.,
par. 659), ‹srail (ibid., par. 661-662), ‹talya (ibid., par. 664), Lübnan (ibid., par. 666), Mali (ibid.,
par. 668), Fas (ibid., par. 669), Nijerya (ibid., par. 673-674), Yeni Zelanda (ibid., par. 672), Kore
Cumhuriyeti (ibid., par. 665), Birleflik Krall›k (ibid., par. 682-683), Rusya (ibid., par. 676), Senegal
(ibid., par. 677), ‹sveç (ibid., par. 680), ‹sviçre (ibid., par. 681) ve Yugoslavya (ibid., par. 687).
73 ‹sveç, IHL Manual (ibid., par. 680).