Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 54 - Mutlak gerekli mallar saldırı
211
aç›klayarak gelifltirmektedir.’ 37 Ayr›ca bu kural uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara
da uygulanabilen birçok baflka belgede de mevcuttur. 38
Yasak, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalara uygulanan ya da uygulanm›fl olan
askeri talimatnamelerde bulunmaktad›r. 39 Türü ne olursa olsun herhangi bir silahl›
çat›flmada sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan mallara sald›r› birçok
devletin mevzuat›n›n ihlalini teflkil etmektedir. 40 Bu kuraldan uluslararas› olmayan
silahl› çat›flmalara iliflkin resmi beyanatlarda oldu€u kadar di€er flekillerdeki uygulamada
da bahsedilmektedir. 41
Uluslararas› ya da uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda aksi yönde hiçbir
resmi uygulama tespit edilmemifltir. Bu kural›n ihlali yönündeki iddialar genellikle,
özellikle de Birleflmifl Milletler ve di€er uluslararas› örgütlerce k›nanm›flt›r ki Bosna-
Hersek ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki çat›flmalara iliflkin olarak tak›n›lan
tutum buna örnek teflkil etmektedir. 42 1995 y›l›nda XXVI. Uluslararas› K›z›lhaç ve
K›z›lay Konferans› ‘sivil halk›n hayatta kalmas› için mutlaka gerekli olan mallara
sald›rman›n, bunlar› yok etmenin, elden alman›n ya da kullan›m d›fl› hale getirmenin
yasak oldu€unun’ genel bir ifadeyle alt›n› çizmifltir. 43 Bu yasak, K›z›lhaç ve
K›z›lay’›n XXVII. Uluslararas› Konferans›’nda 1999 y›l›nda kabul edilen 2000-
20003 y›llar› için hareket plan›nda da vurgulanm›flt›r. 44 Uluslararas› K›z›lhaç
37 Yves Sandoz, Christophe Swinarski et Bruno Zimmermann (éd.), Commentaire des Protocoles
additionnels, CICR, Genève, 1986, par. 4800.
38 Bkz. örn. H›rvatistan ve Yugoslav Sosyalist Federal Cumhuriyeti aras›nda uluslararas› insanc›l hukukun
uygulanmas›na iliflkin antlaflma Protokolü (1991), par. 6 (vol. II, alt bölüm 17, par. 194);
Bosna Hersek’teki çat›flman›n taraflar› aras›nda uluslararas› insanc›l hukukun uygulanmas›na yönelik
antlaflma (1992), par. 2.5 (ibid., par. 195).
39 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 220), Almanya (ibid.,
par. 209-210), Arjantin (ibid., par. 198), Avustralya (ibid., par. 199-200), Benin (ibid., par. 202),
Kanada (ibid., par. 203), Kolombiya (ibid., par. 204), Ekvator (ibid., par. 205), ‹spanya (ibid., par.
221), Fransa (ibid., par. 208), Kenya (ibid., par. 214), Madagaskar (ibid., par. 215), Nijerya (ibid.,
par. 219), Yeni Zelanda (ibid., par. 218), Hollanda (ibid., par. 216), Togo (ibid., par. 224) ve
Yugoslavya (ibid., par. 228).
40 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin mevzuatlar›:Almanya (ibid., par. 239), Kolombiya (ibid., par. 233),
‹spanya (ibid., par. 251), Estonya (ibid., par. 237), ‹rlanda (ibid., par. 241) ve Norveç (ibid., par.
248); Ayr›ca Bkz. afla€›daki devletlerin, uygulanmas› uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar› da kapsayan
mevzuatlar› Peru (ibid., par. 249), Çek Cumhuriyeti (ibid., par. 235) ve Slovakya (ibid., par.
250), ayn› zmanda afla€›daki devletlerin mevzuat taslaklar›: Arjantin (ibid., par. 229), El Salvador
(ibid., par. 236) ve Nikaragua (ibid., par. 247).
41 Bkz. örn. afla€›daki devletlerin bayanatlar›: Kolombiya (ibid., par. 259)ve Filipinler (ibid., par. 267)
ve afla€›daki devletlerin rapor edilen uygulamas›: Malezya (ibid., par. 266) ve Ruanda (ibid., par.
268).
42 Bkz. örn.BM Güvenlik Konseyi, Baflkan›n beyanatlar ›(ibid., par. 274-275); BM ‹nsan Haklar›
Yüksek Komiseri ve ‹nsani ifllerle görevli Genel Sekreter, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki
duruma iliflin bas›n bildirisi (ibid., par. 281); AB, Baflkanl›€›n Demokratik Kongo
Cumhuriyeti’ndeki durum konusundaki bas›n bildirisi (ibid., par. 283).
43 XXVI. Uluslararas› K›z›lhaç ve K›z›lay Konferans›, karar 2 (ibid., par. 286).
44 XXVII. Uluslararas› K›z›lhaç ve K›z›lay Konferans›, karar 1 (konsensüsle kabul edilmifl) (ibid., par.
287).