09.12.2012 Views

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Kural 24 - Sivillerin uzaklaştırılması<br />

ödevi uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanabilir ya da uygulanm›fl olan<br />

askeri el kitaplar›nda yer almaktad›r. 42<br />

Eski Yugoslavya Uluslararas› Ceza Mahkemesinin Kupreškic karar›ndaki içtihad›,<br />

çat›flman›n her bir taraf›n›n, yetkisindeki sivil kiflileri <strong>ve</strong> sivil nitelikli mallar› pratikte<br />

mümkün oldu€unca askeri hedeflerin civar›ndan uzaklaflt›rmak için pratikte mümkün<br />

olan her fleyi yapma ödevinin uluslararas› <strong>ve</strong> uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalardaki<br />

teamüli niteli€ine iliflkin ek deliller sunmaktad›r. Mahkeme, karar›nda, daha önceki<br />

genel kurallar› daha da kesinlefltirdi€i için bu kural›n uluslararas› teamül hukukunun<br />

bir parças›n› oluflturdu€una karar <strong>ve</strong>rmifltir. 43 Uluslararas› <strong>ve</strong> uluslararas› olmayan<br />

silahl› çat›flmalarda teamüli nitelikte olan ay›rt etme ilkesinin (bkz. kural 1 <strong>ve</strong> 7)<br />

zorunlu olarak bu kurala sayg› gösterilmesini istedi€i anlafl›labilir. Mahkeme bu kurala<br />

hiç bir devlet taraf›ndan itiraz edilmemifl olmas› olgusuna da dayanm›flt›r. 44 Bu<br />

çal›flmada da bu kural›n aksine hiç bir resmi uygulamaya rastlanmam›flt›r.<br />

<strong>ICRC</strong> uluslararas› <strong>ve</strong> uluslararas› olmayan çat›flmalar›n taraflar›na yetkisindeki<br />

sivil kiflileri <strong>ve</strong> sivil nitelikli mallar› askeri hedeflerin civar›ndan uzaklaflt›rmak için<br />

pratikte mümkün olan her fleyi yapma zorunluluklar›n› hat›rlatm›flt›r. 45<br />

Yorum<br />

Çat›flman›n her bir taraf›n›n, yetkisindeki sivil kiflileri <strong>ve</strong> sivil nitelikli mallar› pratikte<br />

mümkün oldu€unca askeri hedeflerin civar›ndan uzaklaflt›rmak için pratikte<br />

mümkün olan her fleyi yapma yükümlülü€ü, uygulamada 23. Kurala uygun olarak<br />

askeri hedefleri yo€un nüfuslu bölgelerden uzaklaflt›rman›n mümkün olmad›€›<br />

durumlarda özellikle önemlidir.<br />

Bu kural, sivil halka, gü<strong>ve</strong>nli€inin tahliyesini gerektirdi€i durumlar d›fl›nda zorla<br />

yer de€ifltirtme yasa€›yla (bkz. kural 129) da iliflkilidir, çünkü bu kural tahliyenin<br />

pratikte mümkün oldu€u ölçüde yap›lmas›n› öngörmektedir.<br />

Birleflik Devletler deniz kuv<strong>ve</strong>tleri talimnamesine göre, «çat›flman›n taraf›n›n yetkisindeki<br />

sivilleri <strong>ve</strong> yaral›lar›, hastalar›, deniz kazazedelerini <strong>ve</strong> savafl esirlerini düflman<br />

taraf›ndan sald›r›lmas› olas› olan hedeflerin civar›ndan uzaklaflt›rma ödevi vard›r». 46<br />

Bu kural›n yaral›lar›, hastalar›, deniz kazazedelerini <strong>ve</strong> savafl esirlerini de kapsayacak<br />

flekilde geniflletilmesi yaral›lar›n, hastalar›n <strong>ve</strong> deniz kazazedelerinin tahliyesine,<br />

bak›m›na <strong>ve</strong> korunmas›na iliflkin 109-111. Kurallara <strong>ve</strong> özgürlüklerinden yoksun<br />

kiflilerin savafl bölgesine uzak yerlerde tutulmas›na iliflkin 121. Kurala uygundur.<br />

42 Bkz. örn. flu devletlerin sahra talimnameleri: Benin (ibid., par. 140), H›rvatistan (ibid., par.<br />

143),Ekvator (ibid., par. 144), ‹talya (ibid., par. 147), Kenya (ibid., par. 148), Madagaskar (ibid.,<br />

par. 149), Nijerya (ibid., par. 152) <strong>ve</strong> Togo (ibid., par. 156).<br />

43 ICTY, Savc› Zoran Kupreškic <strong>ve</strong> dava arkadafllar›na karfl› davas›, karar (ibid., par. 176).<br />

44 ICTY, Savc› Zoran Kupreškic <strong>ve</strong> dava arkadafllar›na karfl› davas›, karar (ibid., par. 176).<br />

45 Bkz., örn., <strong>ICRC</strong>, Angola’da Uluslararas› ‹nsanc›l Hukuka sayg› memorandumu (ibid., par. 180) <strong>ve</strong><br />

Turkuvaz Operasyonuna kat›lan güçlerce Uluslararas› ‹nsanc›l Hukuka sayg› memorandumu (ibid.,<br />

par. 181).<br />

46 Birleflik Devletler, Deniz El Kitab› (ibid. par. 159).<br />

83

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!