Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 100 - Adil yargılanma güvenceleri
413
Uluslararas› Medeni ve Siyasi Haklar Sözleflmesi, Çocuk Haklar› Sözleflmesi ve
Amerikan ‹nsan Haklar› Sözleflmesi, san›€› kendi aleyhine tan›kl›k yapmaya ya da
suçlu oldu€unu itiraf etmeye zorlamay› yasaklamaktad›rlar 444 . Bu yasa€a birden çok
baflka uluslararas› belgede de tesadüf edilmektedir 445 . Birleflmifl Milletler ‹nsan
Haklar› Komitesi gibi Amerikalar aras› ‹nsan Haklar› Komisyonu da, San›klar› kendileri
aleyhine tan›kl›k yapmaya ya da suçlu olduklar›n› itiraf etmeye zorlama
yasa€›n›n hiçbir ayr›k hüküm ve tedbire konu olamayaca€›na iflaret etmifllerdir 446 .
Birleflmifl Milletler ‹nsan Haklar› Komitesi, flu hususun alt›n› çizmifltir: « kanun,
bu tür yöntemler vas›tas›yla ya da baflka türlü zorlamalar yoluyla elde edilen ispat
unsurlar›n›n mutlak surette kabul edilemez oldu€unu hükme ba€lamal›d›r » 447 .
‹flkenceye Karfl› Birleflmifl Milletler Sözleflmesi, iflkence yoluyla elde edilen beyanlar›n,
bir yarg›lama sürecinde ispat arac› olarak kullan›lamayaca€›n› hükme
ba€lamaktad›r 448 . Bu ilke ulusal ve uluslararas› içtihat taraf›ndan teyit edilmektedir
449 .
Duruflman›n aleniyeti
III. ve IV. Cenevre Sözleflmeleri, duruflman›n güvenlik gerekçesiyle kapal› olarak
gerçekleflmesi gerekti€i istisnai haller d›fl›nda, koruyucu gücün temsilcilerinin
duruflmada haz›r bulunma hakk›na sahip olduklar›n› hükme ba€lamakta, Ek
I.Protokolse hükmün alenen verilmesi gerekti€i hususunu teyit etmektedir 450 .
Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin ve Eski Yugoslavya ve Ruanda ‹çin Uluslararas›
Ceza mahkemelerinin ve Sierra Leone için Özel Mahkeme’nin statüleri de, kat›
444 Uluslararas› Medeni ve Siyasi Haklar Sözleflmesi (1966), madde 14, par. 3, bent g) (ibid., par.
3477); Çocuk Haklar› Sözleflmesi (1989), madde 40, par. 2, bent b) iv) (ibid., par. 3481);
Amerikan ‹nsan Haklar› Sözleflmesi, (1969), madde 8, par. 2, al. g) (ibid., par. 3478).
445 Örn. bkz., Herhangi Bir Gözalt›na Alma Ya Da Hapsetme Biçimine Maruz Kalan Bütün Kiflilerin
Korunmas› ‹çin ‹lkeler Bütünü (1988), ilke 21 (ibid., par. 3485).
446 Birleflmifl Milletler ‹nsan Haklar› Komitesi, Genel Gözlem n° 29 (Uluslararas› Medeni ve Siyasi
Haklar Sözleflmesi’nin 4. maddesi hakk›nda) (ibid., par. 2998); Amerikalararas› ‹nsan Haklar›
Komisyonu, Report on Terrorism and Human Rights (Terörizm ve ‹nsan Haklar› Hakk›nda
Rapor) (ibid., par. 3019).
447 Birleflmifl Milletler ‹nsan Haklar› Komitesi, Genel Gözlem n° 13 (Uluslararas› Medeni ve Siyasi
Haklar Sözleflmesi’nin 14. maddesi hakk›nda) (ibid., par. 3509).
448 ‹flkenceye Karfl› Sözleflme (1984), madde 15. (441) Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü
(1998), madde 55, par. 1, al. a) (ibid., par. 3482) et madde 67, par. 1, al. g) (ibid., par. 3483);
Eski Yugoslavya ‹çin Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü (1993), madde 21, par. 4, al. g)
(ibid., par. 3489); Ruanda ‹çin Uluslararas› Ceza Mahkemesi’nin Statüsü (1994), madde 20, par.
4, al. g) (ibid., par. 3490); Sierra Leone ‹çin Özel Mahkeme’nin Statüsü (2002), madde 17, par.
4, al. g) (ibid., par. 3484).
449 Örn. bkz., Amerika Birleflik Devletleri, Yüksek Mahkeme, Ward davas›, (nakleden: Cilt II, Bölüm
32, par. 3505); Avrupa ‹nsan Haklar› Mahkemesi, Coëme ve di€erleri Belçika’ya karfl› (ibid., par.
3511).
450 III. Cenevre Sözleflmesi (1949), madde 105, bent 5 (ibid., par. 3517); IV. Cenevre Sözleflmesi
(1949), madde 74, bent 1 (ibid., par. 3518); Ek I.Protokol (1977), madde 75, par. 4, bent i) (konsensüsle
benimsenmifltir) (ibid., par. 3522).