Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

Kural 142 - Silahlı kuvvetlerde insancıl hukuk eğitimi
563
sa€lama sorumlulu€uyla ayn› kalemde sayar. 54 Komutanlar›n uluslararas› insanc›l
hukuk hakk›nda bilgilendirmeyi sa€lama yükümlülü€ü, resmi aç›klamalarda da desteklenmektedir.
55 Somali’de görev yapan Kanadal› bar›fl gücü birliklerinin iflledi€i
uluslararas› insanc›l hukukun ciddi ihlalleri hakk›ndaki Kanada Soruflturma
Komisyonu, astlar›n›n iflledi€i ihlaller hakk›nda, onlar› hukuki yükümlülükleri üzerine
yeterince e€itmedikleri gerekçesiyle baz› subaylar› suçlam›flt›r. 56
Silahl› muhalif gruplarda e€itim
Ek I.Protokol madde 19, bu Protokol’ün “mümkün oldu€u kadar yayg›n bir flekilde
duyurulaca€›n›” belirtir 57 ve bu hüküm silahl› muhalif gruplar› ba€lar. 58
Uluslararas› insanc›l hukukun uygulanmas› hakk›nda 1991 ve 1992’de yap›lan
anlaflmalarda, eski Yugoslavya’daki çat›flmalar›n taraflar›, özellikle çarp›flanlar aras›nda
uluslararas› insanc›l hukuk bilgisini yaymay›, buna sayg›y› talep eden ICRC ça€r›lar›n›n
duyurulmas›n› kolaylaflt›rmay› ve ICRC yay›nlar›n›n da€›t›lmas›n› üstlenmifllerdir. 59
Kolombiya’n›n Temel Askeri Elkitab›, silahl› kuvvetleri e€itme
yükümlülü€ünün, silahl› muhalif gruplar› da ba€lad›€›n› belirtir. 60 Silahl› çat›flmalarda
insan haklar›na sayg› hakk›nda 1972’de kabul etti€i bir karar›nda BM Genel
Kurulu, silahl› çat›flmalar›n tüm taraflar›na “silahl› kuvvetlerine [uygulanacak uluslararas›
insanc›l hukuk hakk›nda] e€itim sa€lama” ça€r›s› yapm›flt›r. 61
Silahl› muhalif gruplar uluslararas› insanc›l hukuka sayg› göstermeli ve sayg› gösterilmesini
sa€lamal›d›r (bkz. Kural 139) ve bilgi yaymak bu bak›mdan vazgeçilmez
bir araç olarak görülmektedir. Uygulamada, silahl› muhalif gruplar ICRC’n›n, üyeleri
aras›nda uluslararas› insanc›l hukuk bilgisini yaymas›na s›kl›kla izin vermektedir.
ICRC’n›n kendisi de, uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalar›n taraflar›na, birliklerine
uluslararas› insanc›l hukuk bilgisini yaymalar› veya ICRC’n›n bunu yapma çabalar›n›
kabul etmeleri veya kolaylaflt›rmalar› ça€r›s›n› yapmaktad›r. 62
54 Bkz., Benin (ibid., § 565), Amerika Birleflik Devletleri (ibid., § 590), Fransa (ibid., §§ 573 ve 575),
H›rvatistan (ibid., § 572), ‹spanya (ibid., § 586), ‹talya (ibid., § 578), Kamerun (ibid., § 567),
Kanada (ibid., § 568), Madagaskar (ibid., § 580), Togo (ibid., § 589) ve Yeni Zelanda’n›n (ibid.,
§ 583) askeri elkitaplar›.
55 Bkz., Amerika Birleflik Devletleri (ibid., § 601), Hollanda (ibid., § 599), Kanada (ibid., § 596) ve
Zimbabve’nin (ibid., § 603) uygulamalar›.
56 Kanada, Somali’ye Kanada Kuvvetlerinin Gönderilmesine iliflkin Soruflturma Komisyonu, Rapor
(ibid., § 596).
57 Ek I.Protokol, madde 19 (konsensusla kabul edilmifltir) (ibid., § 287).
58 Yves Sandoz, Christophe Swinarski, Bruno Zimmermann (ed.), Commentary on the Additional
Protocols, ICRC, Cenevre, 1987, § 4909.
59 H›rvatistan ve YSFC Aras›nda Uluslararas› ‹nsanc›l Hukukun Uygulanmas›na Dair Mutabakat Zapt›,
para. 13 (Cilt II, Alt-Bölüm 40, § 296’da aktar›lm›flt›r); Bosna Hersek’teki Çat›flman›n Taraflar›
Aras›nda Uluslararas› ‹nsanc›l Hukukun Uygulanmas›na Dair Anlaflma, para. 4 (ibid., § 297).
60 Bkz., Kolombiya, Temel Askeri Elkitab› (ibid., § 322).
61 BM Genel Kurulu, Karar 3032 (XXVII) (103 lehte, 25 çekimser oyla ve hiç aleyhte oy olmaks›z›n
kabul edilmifltir) (ibid., § 488).
62 Örn. bkz., ICRC, Angola’da Uluslararas› ‹nsanc›l Hukuka Sayg› Gösterilmesi Hakk›nda
Memorandum (ibid., § 549), Bas›n Aç›klamas› No. 1705 (ibid., § 543), Afrika’n›n Güneyinde
Çat›flma: ICRC Ça€r›s› (ibid., § 539) ve Yugoslavya’daki siviller ad›na ça€r› (ibid., § 542).