Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf ve Adet) Hukuku - ICRC

190
ALT BÖLÜM 15 - HAYAT BAĞIŞLAMAYI REDDETMEK
iliflkin olarak, esas kayg›y› bu kiflilerin kendi topraklar›na inebilmeleri oluflturmaktad›r.
Uluslararas› toplum bu meseleyi atlay›fllar› sonunda nereye inerlerse insinler
iniflleri süresince iflbu kiflileri muharebe d›fl› olarak kabul ederek çözmüfltür.
Dolay›s›yla, bu kural›n uluslararas› olmayan silahl› çat›flmalarda uygulanmas› için
uygulama aç›s›ndan hiçbir mani yoktur ve böyle bir s›n›rlamaya yönelik hiçbir
düflünce ifade edilmemifltir.
Yorum
Uygulama belirtmektedir ki düflmekte olan bir hava arac›ndan paraflütle atlayan
kiflilere, aç›kça muhasamat fiillerine giriflmiyorlarsa, yere indikleri anda teslim olma
f›rsat› verilmelidir. Bu ilke Ek I.Protokol’de yaz›l›d›r. 74 Birçok askeri talimatnamede
de bulunmaktad›r. 75 Ek Protokollerin Yorumu, bu kural›n, e€er aksi yöndeki niyetlerini
göstermezlerse vurulan bir uçaktaki havac›lar›n teslim olma niyetleri oldu€u
yönündeki karineye dayand›€›n› aç›klamaktad›r. 76 Bununla beraber Birleflik
Devletler’in Hava Kuvvetleri’nin talimatnamesi, düflmekte olan bir uçaktan paraflütle
atlayan ve kendi hatlar› gerisine salimen inen muhariplere sald›r›labilece€ini zira
teslim olma teklifinin kabul edilmesinin imkâns›z oldu€unu belirtmektedir. 77 Bu
durum teslim olman›n tan›m› konusunda verilen aç›klamaya uygundur (bkz. kural
47’nin yorumu).
Bu kuraldan, düflmekte olan bir uça€›n sivil ya da muharip bütün mürettebat›
yararlanabilir ancak bu kural bir askeri operasyon çerçevesinde hareket eden ve
düflmekte olan bir uçaktan atlamayan hava indirme birliklerine uygulanmaz. 78
74 Ek I.Protokol (1977), md.42 (ibid., par. 421)
75 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Arjantin (ibid., par. 425), Avustralya (ibid., par.
426,427), Belçika (ibid., par. 428-429), Kamerun (ibid., par. 432), Kanada (ibid., par. 434),
Ekvator(ibid., par. 438), ‹spanya (ibid., par. 459), Birleflik Devletler (ibid., par. 466-467 ve
469,470), Fransa (ibid., par. 441), Endonezya (ibid., par. 443), Kenya (ibid., par. 448), Yeni
Zelanda (ibid., par. 454), Hollanda (ibid., par. 453), Dominik Cumhuriyeti (ibid., par. 437), ‹sveç
(ibid., par. 460) ve ‹sviçre (ibid., par. 461).
76 Yves Sandoz, Christophe Swinarski et Bruno Zimmermann (éd.), Commentaire des Protocoles
additionnels (ibid., par. 486).
77 Birleflik Devletler, Air Force Pamphlet (ibid., par. 466).
78 Bkz., örn. afla€›daki devletlerin sahra talimnameleri: Güney Afrika (ibid., par. 458), Almanya (ibid.,
par. 442), Arjantin (ibid., par. 424-425), Avustralya (ibid., par. 426-427), Belçika (ibid., par. 428-
429), Benin (ibid., par. 430), Burkina Faso (ibid., par. 431), Kamerun (ibid., par. 432-433),
Kanada (ibid., par. 434), Kongo (ibid., par. 435), Ekvator(ibid., par. 438), ‹spanya (ibid., par. 459),
Birleflik Devletler (ibid., par. 465- 467 ve 469), Fransa (ibid., par. 439-441), Endonezya (ibid., par.
443), ‹srail (ibid., par. 444-445), ‹talya (ibid., par. 446), Kenya (ibid., par. 448), Lübnan (ibid., par.
449), Mali (ibid., par. 451), Fas (ibid., par. 452), Nijerya (ibid., par. 455), Yeni Zelanda (ibid., par.
454), Hollanda (ibid., par. 453), Dominik Cumhuriyeti (ibid., par. 436), Birleflik Krall›k (ibid., par.
463-464), Rusya (ibid., par. 456), Senegal (ibid., par. 457), ‹sveç (ibid., par. 460), ‹sviçre (ibid.,
par. 461), Togo (ibid., par. 462) ve Yugoslavya (ibid., par. 471).