Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

132 ROZDZIAŁ 3.Artykuł 75 kpa interpretowany przez pryzmat zakazu przekraczania przezorgan administracji swobodnej oceny dowodów i sprowadzający się do elastycznegopodejścia organu administracji do tego, co może być dowodemw postępowaniu administracyjnym (a więc odrzucający stosowanie formalnejteorii dowodów), jest kluczowy z punktu widzenia sprawiedliwości proceduralnej.Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 sierpnia 2000 r.uznał, że do stwierdzenia nieważności decyzji nie wystarcza zwykłe naruszenieprawa 562 . Musi to być naruszenie „rażące” i polegać np. na naruszeniuart. 75 kpa. Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że po to, aby „obywatelnie był przedmiotem arbitralnych rozstrzygnięć konieczne jest przestrzeganiezasad uczciwej procedury, czemu ma służyć poddanie postępowaniaw tych sprawach wymaganiom Kodeksu postępowania administracyjnegolub innego aktu ustawowego” 563 . Następnie stwierdził, że „art. 75 Kpa statuującotwarty system środków dowodowych należy do kluczowych przepisów,decydujących o poszanowaniu zasad równości broni i sprawiedliwościproceduralnej. Brak tych ostatnich decyduje o arbitralności postępowania”564 . Naczelny Sąd Administracyjny zauważył przy tym, że powyższereguły są konsekwencją ratyfikowania przez Polskę Europejskiej KonwencjiPraw Człowieka oraz wprowadzenia do Konstytucji przepisów dotyczącychochrony przed arbitralnością władzy. Z tego powodu NSA uznał, że wprowadzeniew drodze praktyki organów administracji sztywnej teorii dowodowejnarusza zasady kodeksu postępowania administracyjnego, ze względuna arbitralne ograniczenie zakresu art. 75 kpa. Przywołany wyrok NSAma kluczowe znaczenie z punktu widzenia prawa do wysłuchania równieżw postępowaniu przez Prezesem UOKiK. Niedopuszczalne jest uznanie,że nie znajdzie on zastosowania w tym postępowaniu ze względu na odpowiedniestosowanie przepisów kodeksu postępowania cywilnego w zakresiedowodów.3.5.6. Znaczenie dowodowe okoliczności sprawy a ograniczanie prawado wysłuchaniaOgólną regułą każdego postępowania dowodowego (tak cywilnego, jaki administracyjnego) jest założenie, że dowodem może być okolicznośćmająca istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Decyzja w tej kwestiimoże być jednak podjęta dopiero po wysłuchaniu strony postępowania. Nie562 Wyrok NSA z 3 sierpnia 2000 r., V SA 2182/99.563 Ibidem.564 Ibidem.