Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

56 ROZDZIAŁ 2.bezpośrednio związane z koniecznością ochrony wolności gospodarczej,a w szerszym kontekście – należytego funkcjonowania systemu społecznejgospodarki rynkowej (por. art. 20 Konstytucji). Sprawiedliwość proceduralnajest więc z punktu widzenia konstytucyjnego kluczowa, aby prawai wolności jednostki wymienione w Konstytucji były brane pod uwagę przyprowadzeniu przez państwo swojej działalności.2.2.1.4. Wartości tworzące sprawiedliwość proceduralną w wymiarze konstytucyjnymSprawiedliwość proceduralna nie jest ujmowana w orzecznictwie TK w sposóbabstrakcyjny. W związku z tym, gwarancje określone w danej procedurzeuzależnione są od jej specyfiki. W ocenie TK, sprawiedliwa procedura powinnazapewniać stronom uprawnienia procesowe stosowne do przedmiotu prowadzonegopostępowania 168 . Wymóg sprawiedliwego postępowania zakłada więcdostosowanie jego reguł do specyfiki rozpoznawanych spraw. Istotna jestrównież konfiguracja podmiotowa postępowania i znaczenie poszczególnychkategorii praw dla ochrony interesów jednostki. Konieczne jest zatem takiekształtowanie procedur, które uwzględnia zróżnicowane czynniki w sposóbstanowiący próbę wyważenia interesów pozostających w konflikcie 169 . W efekcie,nie każde postępowanie musi posługiwać się tym samym instrumentariumprocesowym 170 , np. w zakresie środków obrony 171 . Ewentualne ograniczenieuprawnień procesowych jednostki (strony) musi znajdować wyraźneuzasadnienie. Jeżeli takie ograniczenie jest zbędne z punktu widzenia zamierzonychprzez ustawodawcę celów, takich jak zapewnienie większej efektywnościpostępowania i jego szybkości, a jednocześnie wypacza pozycję stroni uniemożliwia właściwe zrównoważenie ich pozycji procesowej, to tym samymgodzi w sprawiedliwość proceduralną 172 .wyrok TK z 28 listopada 2007 r., K 39/07, OTK ZU 2007, nr 10/A, poz. 129. W niektórychwyrokach jednak TK odnosi art. 42 Konstytucji bezpośrednio tylko do postępowaniao charakterze karnym (do oceny postępowania, które nie ma charakteru stricte karnegoodnosi wtedy wymogi wynikające z art. 2 Konstytucji) – por. wyrok TK z 15 stycznia2007 r., P 19/06, OTK ZU 2007, nr 1/A, poz. 2 oraz wyrok TK z 7 lipca 2009 r.,K 13/08, OTK ZU 2009, nr 7/A, poz. 105. Zob. także zdanie odrębne sędziego TK W.Hermelińskiego do wyroku TK z 7 lipca 2009 r., K 13/08, w którym wskazuje on nakonieczność odnoszenia wprost gwarancji wynikających z art. 42 Konstytucji do postępowańrepresyjnych, które nie mają charakteru karnego.168 Wyrok TK z 11 czerwca 2002 r., SK 5/02, OTK ZU 2002, nr 4/A, poz. 41; wyrok TKz 10 czerwca 2003 r., SK 37/02; wyrok TK z 22 września 2009 r., P 46/07.169 Wyrok TK z 1 lipca 2008 r., SK 40/07.170 Wyrok TK z 26 stycznia 2005, P 10/04, OTK ZU 2005, nr 1/A, poz. 7.171 Wyrok TK z 28 lipca 2004 r., P 2/04, OTK ZU 2004, nr 7/A, poz. 72.172 Wyrok TK z 28 lipca 2004 r., P 2/04.