Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

80 ROZDZIAŁ 2.macji żądanych od przedsiębiorców przez Komisję 324 . Sądy UE uznały, żewolność ta podlega ograniczonej ochronie w postępowaniu przed Komisją(por. wyrok w sprawie 374/87 Orkem 325 ). W innym kierunku poszły natomiastwydane później wyroki ETPCz 326 . Pomimo tego w orzecznictwie sądówUE 327 podtrzymano stanowisko wyrażone przez ETS w sprawie Orkem.Na gruncie prawa konkurencji UE, wydane zostały także wyroki określającesposób prowadzenia kontroli, m.in. możliwość kontroli z zaskoczenia(bez uprzedniego poinformowania przedsiębiorcy) 328 czy tzw. fishing expedition329 – prowadzenia kontroli bez posiadania uprzednio wystarczającychinformacji uprawdopodobniających naruszenie prawa ochrony konkurencji.Orzecznictwo dotyczyło również możliwości kontroli siedziby przedsiębiorcyz punktu widzenia prawa do prywatności określonego w art. 8 Konwencji(różne podejście zaprezentował tutaj ETS 330 i ETPCz 331 ). Za podlegającąochronie została uznana tajemnica porady prawnej udzielona przedsiębiorcyprzez jego prawnika zewnętrznego (niezatrudnionego w przedsiębiorstwie)332 . Orzecznictwo ETS odnosiło się również do reguł rządzącychkontrolą (uprzednia zgoda sądu krajowego) 333 . Na gruncie prawa ochronykonkurencji ukształtowane zostały również zasady ogólne prawa UE, odnoszącesię do prawa do wysłuchania 334 oraz prawa do obrony (dostęp do akt324 Por. pkt 5.2.2. książki.325 Por. sprawa 374/87 Orkem przeciwko Komisji, [1989] ECR 3283.326 Wyrok ETPCz z 25 lutego 1993 r. w sprawie Funke przeciwko Francji, nr 10828/84, pkt 44,dotyczący zmuszania do dostarczania obciążających dowodów oraz wyrok ETPCz z 17 grudnia1996 r. w sprawie Saunders przeciwko Wielkiej Brytanii, pkt 69, dotyczący prawa odmowyskładania wyjaśnień (ang. right to remain silent); por. też Van Overbeek, The Right toRemain Silent in Competition Investigations: the Funke Decision of the Court of HumanRights Makes Revision of the ECJ’s Case Law Necessary, 1994 (3) ECLR, s. 127–129.327 Por. sprawa T-112/98 Mannesmannroehren-Werke przeciwko Komisji, [2001] ECR II-729;sprawa C-238, 244–245, 247, 250, 251–251 i 254/99 Limburgse Vinyl Maatschappij NVi inni przeciwko Komisji, [2002] ECR I-8375 (tzw. sprawa PVC Cartel II).328 Por. sprawa 136/79 National Panasonic przeciwko Komisji, [1980] ECR 2033.329 Por. sprawa 136/79 National Panasonic przeciwko Komisji; sprawa C-94/00 Roquette FreresSA przeciwko Directeur General de la Concurrence, de la Consommation et de la Repressionde Fraudes, [2002] ECR I-9011; zob. też H. Andersson, E. Legnerfärt, Dawn Raids insector inquiries – fishing expeditions in disguise, 2008 (8) ECLR, s. 440–444.330 Por. sprawa 46/87 Hoechst AG przeciwko Komisji, [1989] ECR 2859.331 Por. wyrok ETPCz w sprawie Niemietz przeciwko Niemcom.332 Por. sprawa 155/79 AM & S przeciwko Komisji, [1982] ECR 1575 i sprawy T-125/03 i T-253/03Akzo Nobel Chemicals Ltd i Akcros Chemicals Ltd przeciwko Komisji, [2007] ECR II-4471.333 Por. sprawa C-94/00 Roquette Freres SA.334 Zwłaszcza poprzez zapewnienie możliwości ustosunkowania się do obciążających i uniewinniającychdowodów w sprawie, por. sprawa 85/76 Hoffmann-La Roche przeciwkoKomisji.