Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

88 ROZDZIAŁ 2.nia” 382 . Zarazem w jego ocenie „obywatele godzą się nawet na niedoskonałerozstrzygnięcie, jeżeli tylko zostało ono podjęte w prawidłowy ich zdaniemsposób” 383 . W związku z powyższym oraz wraz z rosnącą relatywnościąi skomplikowaniem prawa materialnego, Łętowski jest zwolennikiemustalenia „fundamentalnych, bezspornych i powszechnie znanych zasad procedury,według której działać powinny organy państwa” 384 . W jego ocenieporządek prawny musi bowiem gwarantować sprawiedliwość i uczciwośćodnoszącą się w równym stopniu do samego postępowania, co do będącegojego efektem rozstrzygnięcia 385 . Za wartości sprawiedliwości proceduralnej,które powinny znaleźć zastosowanie także na gruncie prawa administracyjnego,uznaje się te wskazane przez Łętowskiego, tj.: dopuszczenie obywatelado udziału w rozstrzyganiu jego sprawy, jawność postępowania, bezstronnośćrozstrzygającego organu, uczciwy sposób prowadzenia postępowania,obowiązek uzasadniania decyzji, możliwość odwołania się od wydanejdecyzji, zapewnienie kontroli sądowej zgodności z prawem decyzji 386 .Takie spojrzenia na prawo i postępowanie administracyjne pozwala nasprowadzenie na jego grunt sprawiedliwości proceduralnej. W polskiejdoktrynie najbardziej reprezentatywna próba została podjęta przez ZbigniewaKmieciaka 387 , który – moim zdaniem słusznie – udzielił pozytywnejodpowiedzi na pytanie, czy treść pojęcia sprawiedliwość proceduralnamoże zostać uznana za obowiązujący standard polskiej procedury administracyjnej388 . Założenia sprawiedliwości proceduralnej można traktować jako„wewnętrzne” wartości polskiej procedury administracyjnej. Kmieciak przedstawiasprawiedliwość proceduralną jako zespół wartości, będący podstawąoceny procesu, niezależnie od następstw (wyniku tego procesu). Nawiązujeprzy tym do katalogu wartości zaproponowanego przez Summersa 389.Zauważa, że tworzeniu takiego zespołu wartości u różnych badaczy towarzyszypewna dowolność. Sens ich wyliczania sprowadza się jednak wła-382 J. Łętowski, Prawo administracyjne…, s. 168.383 Ibidem. Widać tutaj wyraźne nawiązanie do teoretycznych źródeł spojrzenia na proceduręjak na zbiór wartości, które powinny obowiązywać bez względu na ocenę ostatecznegorozstrzygnięcia – por. rozważania w pkt 2.1.2. książki.384 J. Łętowski, Prawo administracyjne…, s. 169.385 Ibidem.386 Z. Kmieciak, Postępowanie administracyjne w świetle standardów europejskich, DomWydawniczy ABC, Warszawa 1997, s. 49–50. Por. też J. Łętowski, Prawo administracyjne…,s. 172.387 Z. Kmieciak, Idea sprawiedliwości proceduralnej…, s. 55–63.388 Ibidem, s. 55 i 62.389 R. Summers, Evaluating and Improving Legal Process…, s. 20–27; por. rozważaniaw pkt 2.1.2.