Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

236 ROZDZIAŁ 5.1. Zastrzeżenie budzi brak jasnych regulacji prawnych gwarantujących wolnośćod samooskarżania się w postępowaniu przed Prezesem UOKiK.Z perspektywy standardów przyjętych w orzecznictwie ETPCz i sądówUE wolność ta powinna obejmować z całą pewnością możliwość odmowyprzez przedsiębiorcę odpowiedzi na pytania, która to odpowiedź wiązałabysię z przyznaniem do naruszenia prawa ochrony konkurencji.2. W postępowaniu przed Prezesem UOKiK jest kształtowany dopiero zakresochrony tajemnicy porady prawnej. Wyinterpretowanie konieczności jejochrony z innych ustaw niż ustawa o ochronie konkurencji i konsumentówwiąże się ze znacznymi wątpliwościami, które mogą zagrażać w konkretnychprzypadkach pełnej możliwości korzystania z prawa do obrony.Brak regulacji w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów uniemożliwiaudzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w postępowaniu przed PrezesemUOKiK chroniona jest tak, jak w postępowaniu przed Komisją, tylkotajemnica porady świadczonej przez prawnika zewnętrznego (adwokatalub radcę prawnego z zewnętrznej kancelarii), czy także udzielonej przezprawnika zatrudnionego u przedsiębiorcy.3. W postępowaniu przed organem ochrony konkurencji nie zagwarantowanow wystarczającym stopniu możliwości obrony w przypadku nieproporcjonalnejingerencji w prywatność. Wątpliwości występują zarównow przypadku szeroko rozumianej kontroli w postępowaniu przed Komisją,kontroli oraz przeszukania w jej toku w postępowaniu przed PrezesemUOKiK, jak i – w największym zakresie – kontroli (w rozumieniuprawa UE) i przeszukania (w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencjii konsumentów) lokalu lub innego pomieszczenia i rzeczy należącejdo osoby fizycznej. Do naruszenia zasady proporcjonalności ograniczeniaprawa do prywatności może dochodzić, moim zdaniem, w przypadkukontroli (szczególnie z zaskoczenia) i przeszukania prowadzonego na etapiepostępowania wyjaśniającego lub w postępowaniu przed Komisją naetapie poprzedzającym przedstawienie zarzutów. Sytuacja taka ma z całąpewnością miejsce, gdyby przyjąć, że kontrola z zaskoczenia i przeszukaniesą dopuszczalne w przypadku badania rynku (czego jestem przeciwnikiem).4. Niewystarczający jest zakres kontroli sądowej nad czynnościami dochodzeniowymiorganu ochrony konkurencji. Sprowadza się ona bowiem(szczególnie w przypadku kontroli i żądania informacji lub dokumentów)do następczego badania (często dopiero w odwołaniu od końcowejdecyzji organu ochrony konkurencji), czy dane informacje składającesię na materiał dowodowy zostały uzyskane w sposób legalny (a więc