Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

50 ROZDZIAŁ 2.jako wartość procesowa odgrywa wysłuchanie (uczestnictwo w postępowaniu).Na podstawie analizy rozważań teoretycznych określić można zbiórwartości sprawiedliwości proceduralnej i przy ich użyciu dokonywać analizyobowiązującego prawa procesowego i praktyki jego stosowania. Istotnejest, że tylko część z tych wartości ma bezpośredni wpływ na prawidłowość(sprawiedliwość) rezultatu procesu. Nie zmienia to jednak faktu, żepowinny one obowiązywać w ramach procedury. Dotyczy to m.in. ochronygodności ludzkiej i prywatności oraz zagwarantowania poufności informacji,mających wartość dla uczestnika postępowania.Poza założeniem o konieczności budowania każdej procedury w oparciuo wartości, a następnie jej implementowaniu w ich świetle, koniecznejest uwzględnienie innych okoliczności istotnych dla określenia sprawiedliwościproceduralnej. Uznać można, że jest ona zbudowana w oparciuo trzy założenia 132 . Po pierwsze, konieczne jest zagwarantowanie uczestnictwa(wysłuchania) podmiotu, którego to postępowanie dotyczy (założenieto jest zarazem wskazaniem na jedną z najistotniejszych wartości procesowych).Zapewnienie czynnego udziału w postępowaniu wiąże się z odpowiednimpowiadomieniem o wszczęciu postępowania, profesjonalną reprezentacjąprocesową oraz braniem pod uwagę interesu osoby nieobecnej. Podrugie, procedura powinna być tak skonstruowana, aby w możliwe największymzakresie przyczyniać się do osiągnięcia prawidłowego rezultatu. Niejest to jednak warunek bezwzględny. Dążenie do osiągnięcia prawidłowegorezultatu nie może odbywać się kosztem ograniczenia lub wyłączenia możliwościuczestnictwa w postępowaniu podmiotów, których to postępowaniedotyczy. Innymi słowy, w imię rezultatu nie można poświęcać prawa każdegodo wypowiedzenia się w sprawie go dotyczącej. Cel nie może uświęcaćśrodków. Istotne jest również, aby reguły procesowe były jasne i znaneprzed rozpoczęciem procesu. Po trzecie, istotne jest, aby przy konstruowaniui wdrażaniu danej procedury w sposób właściwy dochodziło do ważeniaróżnych interesów, zwłaszcza tych reprezentowanych przez państwo – naturysystemowej oraz interesu jednostki – natury indywidualnej, przy założeniu,że ważenia tych interesów dokonywać się będzie, co do zasady, w konkretnejsprawie. Mogą przy tym występować sytuacje, na przykład wzglądna nienaruszalny charakter godności, w których względy systemowe będązawsze mniej istotne.132 Por. L.B. Solum, Procedural Justice…, s. 111–119.