Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

Prawo do obrony w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji 231przedsiębiorcy 980 . Konsekwencją powołania się przez przedsiębiorcę naochronę tajemnicy porady prawnej jest zakaz dowodowy.Zakres ochrony tajemnicy porady prawnej w prawie UE został określonyw orzecznictwie sądowym 981 w sprawach AM & S, Hilti AG 982 i Akzo Nobel.Ochronie podlega tajemnica porady prawnej świadczona przez prawnikówzewnętrznych, zatrudnionych w kancelariach prawnych (nie zaś u samegoprzedsiębiorcy 983 ) na zasadzie „całkowitej niezależności” 984 . Stan ten podlegakrytyce ze względu na niedocenienie roli, jaką obecnie pełnią prawnicywewnętrzni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę 985 . Podkreśla się, żerównież oni są w pełni niezależni 986 . Jeżeli chodzi o prawo polskie, to wynikato z ustawy o radcach prawnych 987 , którzy – pomimo możliwości zawieraniaumów o pracę – są zobowiązani do nieulegania wpływom zewnętrznym,które zmierzają do ograniczenia ich niezależności 988 . Radca prawnynie jest również związany poleceniem co do treści czynności prawnej 989 .Szczegółowe reguły ochrony tajemnicy porady prawnej zostały określoneprzez sąd UE w sprawie Akzo Nobel. Przesądzono w niej m.in., że pracownicyKomisji nie mają prawa domagania się pobieżnej analizy dokumentów,co do których przedsiębiorca twierdzi, że stanowią jego korespondencjęz prawnikiem zewnętrznym. Dokumenty takie, w przypadku sporu pomiędzy980 Możliwość powoływania się przez przedsiębiorców na tajemnicę uzyskanej porady prawnejcelem odmowy udostępnienia dokumentów organowi ochrony konkurencji odróżnićnależy od tajemnicy zawodowej adwokatów i radców prawnych o tyle, że obowiązekdochowania tych tajemnic (zakaz ujawniania wszystkich treści, uzyskanych od klienta)wiąże adwokata i radcę prawnego; możliwość powoływania się na tajemnicę uzyskanejporady prawnej jest natomiast uprawnieniem (a nie obowiązkiem) kontrolowanego przedsiębiorcy;zob. B. Turno, Prawnik prawnikowi nierówny?, Rzeczpospolita z 24.11.2010 r.,http://www.rp.pl/artykul/568464_Prawnik-prawnikowi-nierowny--.html.981 Tego zagadnienia nie reguluje rozporządzenie nr 1/2003.982 Sprawa T-30/89 Hilti AG przeciwko Komisji, [1990] ECR II-163.983 Por. sprawa T-125/03 i T-253/03 Akzo Nobel, pkt 166–167.984 Europejski Trybunał Sprawiedliwości wymóg całkowitej niezależności utożsamia z pomocąudzielaną przez adwokata, który jest strukturalnie, hierarchicznie i funkcjonalnie odrębnyw stosunku do przedsiębiorstwa, które z tej pomocy korzysta, por. sprawa 155/79 AM& S, pkt 24.985 G. Murphy, Is it time to rebrand legal professional privilige…, s. 132, B. Turno, Ciąg dalszysporu o zakres zasady legal professional privilige…, s. 46. Na odmiennym stanowisku stoiW.P.J. Wils, Powers of Investigation and Procedural Rights…, s. 21.986 B. Turno, Ciąg dalszy.., s. 46.987 Ustawa o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 r., tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 123,poz. 1059.988 Zob. art. 11 ust. 3 Kodeksu etyki radców prawnych (Załącznik do Uchwały nr 5 VIIIKrajowego Zjazdu Radców Prawnych z 10.11.2007 r.). Por. B. Turno, Ciąg dalszy.., s. 46.989 Artykuł 13 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.