Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

Zasada sprawiedliwości proceduralnej 45nawet jeżeli ostateczny wynik procesu okazałby się prawidłowy, powinnowiązać się z możliwością uruchomienia mechanizmów kontrolnych i nałożeniasankcji, szczególnie w postaci ponownego przeprowadzenia procesui pociągnięcia do odpowiedzialności konkretnych osób. Dlatego zgadzamsię z twierdzeniem, że wymagania sprawiedliwości proceduralnej nie określajątreści decyzji (orzeczenia), a jedynie porządkują i strukturalizują procespodejmowania decyzji prawnych 103 .Próby określenia wartości istotnych z punktu widzenia sprawiedliwościproceduralnej były podejmowane w nauce polskiej na potrzeby wskazaniareguł stanowienia prawa 104 . W znaczącym stopniu wyodrębnione regułymogą znaleźć analogiczne zastosowanie w odniesieniu do stosowania prawai określających go reguł procesowych. Znaczenie powinny więc mieć takiewartości jak: pewność prawa, bezpieczeństwo prawne, zaufanie do państwai prawa, niezawisłość i bezstronność osób upoważnionych do wydawaniadecyzji oraz partycypacja osób, których dane reguły dotyczą 105 . Analogicznezastosowanie mogą znaleźć również niektóre z reguł zorganizowania procedurytworzenia prawa, takie jak: jawność, kontradyktoryjność postępowania,podejmowanie decyzji zgodnie z zasadą większości 106 .2.1.2.3. Uczestnictwo w postępowaniuNa sprawiedliwość proceduralną patrzeć można z punktu widzenia postępowaniagwarantującego uczestnictwo strony w postępowaniu 107 . Przyjmujesię, że każdy, kogo dotyczy dana decyzja powinien mieć prawo do partycypowaniaw procesie, w którym jest ona podejmowana. Nie chodzi w nimwyłącznie o zapewnienie równego dostępu do uczestnictwa w postępowaniu108 , ale o stworzenie takiego modelu postępowania, który zapewnia każdemuudział w postępowaniu w jak najpełniejszym zakresie w sprawach,które jego dotyczą. Ma to szczególne znaczenie w przypadku procesówinkwizycyjnych, w których jednostka konfrontowana jest z organem władzypublicznej, który posiada daleko sięgające kompetencje (przede wszystkimValues: Toward a More Responsive Approach to Procedural Justice, 1978 (127) Universityof Pennsylvania Law Review, s. 114–125. Por. także T.T. Koncewicz, Aksjologia unijnegokodeksu…, s. 31–32.103 Por. M. Borucka-Arctowa, Koncepcja sprawiedliwości proceduralnej…, s. 39.104 Ibidem, s. 38 oraz T. Chauvin, Sprawiedliwość proceduralna…, s. 22.105 M. Borucka-Arctowa, Koncepcja sprawiedliwości proceduralnej…, s. 38.106 T. Chauvin, Sprawiedliwość proceduralna…, s. 22.107 L.B. Solum, Procedural Justice…, s. 70.108 Tak tą kwestię rozumie R. Summers analizując słuszność proceduralną jako jedną z wartościprocesowych.