Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

188 ROZDZIAŁ 5.nie jest uzależnione od woli danej osoby, może być porównywalnie ingerującew jej sferę prywatności (np. przeszukanie domu) 782 .Zakres obowiązywania wolności od samooskarżania wzbudza kontrowersjetakże w prawie ochrony konkurencji. Podkreśla się m.in., że sferaochrony autonomii woli dotyczy osób fizycznych, a nie osób prawnych 783 .W związku z tym, postuluje się jego pełne zastosowanie tylko do przedsiębiorców,którzy są jednocześnie osobami fizycznymi 784 . Ponadto wskazujesię na różnice występujące pomiędzy rozwiązaniami przyjętym w UEa tymi obowiązującymi w innych systemach prawnych 785 (zwłaszcza amerykańskim,gdzie wolność od samooskarżania się jest ograniczona do osóbfizycznych 786 ).Z orzecznictwa ETS wynika, że wolność od samooskarżania znajduje,choć tylko częściowo, zastosowanie w postępowaniu przed organem ochronykonkurencji. Europejski Trybunał Sprawiedliwości w sprawie 374/87 Orkemstwierdził, że „Komisja, żądając dostarczenia informacji w formie decyzji,nie może (…) zmuszać przedsiębiorcy do dostarczania odpowiedzi na pytania,które mogłyby wymagać przyznania się do naruszenia, którego udowodnienieciąży przecież na Komisji 787 ”. Możliwości odmowy udostępnieniainformacji nie zostały przez ETS rozszerzone o informacje co do faktówi dotyczących ich dokumentów. Europejski Trybunał Sprawiedliwości wskazał,że żądanie takich informacji będzie uprawnione nawet w sytuacji, gdysą one obciążające i mogą zostać użyte dla stwierdzenia naruszenia prawakonkurencji 788 . Równocześnie jednak ETS uznał, że powoływanie się przezprzedsiębiorców w przypadku wolności od samooskarżania się na art. 6Konwencji jest o tyle nieskuteczne, że ani jego treść, ani orzecznictwo782 I. Dennis, Instrumental Protection, Human Right or Functional Necessity? Reassessing thePrivilege Against Self-Incrimination, 1995 (54) Cambridge Law Journal, s. 354.783 A. MacCulloch, The Privilege against Self-Incrimination in Competition Investigations:Theoretical Foundations and Practical Implications’, 2006 (2) Legal Studies, s. 234.784 W.P.J. Wils, Self-Incrimination in EC Antitrust Enforcement: A Legal and Economic Analysis,2003 (4) World Competition, dostępne: http://ssrn.com/abstract=1319248, s. 13.785 S.A. Trainor, A Comparative Analysis of a Corporations Right against Self-Incrimination,1995 (18) FILJ, s. 2139–2186. Odnośnie systemów krajowych obowiązujących w państwachczłonkowskich UE zob. R. Nazzini, Some Reflections on the Dynamics of the Due ProcessDiscourse in EC Competition Law, 2005 (1) The Competition Law Review, s. 19–21;G. Cumming, Procedural Comment-Privilege Against Self-Incrimination Bernard Crehanv (1) The Inntrepreneur Pub Company (IPC) and (2) Brewman Group Ltd (2004), 2005(7) ECLR, s. 375–379.786 Zob. Hale v. Henkel, 201 U.S. 43 (1906); Bellis v. United States, 417 U.S. 85 (1974).787 Sprawa 374/87 Orkem przeciwko Komisji, pkt 35.788 Ibidem, pkt 34.