Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

Zasada sprawiedliwości proceduralnej 49telność, grzeczność, poszanowanie godności i praw obywatela oraz możliwośćprzedstawienia swoich racji 127 . Brak uwzględnienia którejś z tych wartościw procesie, wpływa na ocenę całego postępowania i w konsekwencjitakże jego wyniku końcowego. Zatem nawet negatywny wynik postępowaniamoże zostać zaakceptowany, o ile procedura gwarantowała wartościważne z punktu widzenia uczestnika tego postępowania. O takim postrzeganiuprocesu mowa także w polskiej doktrynie. Wskazuje się, że obywatelomłatwiej jest zaakceptować nawet niedoskonałe rozstrzygnięcie, podwarunkiem, że zostało ono podjęte w prawidłowy sposób 128 oraz, że procedurajest ceniona przez jej użytkowników jako „dobra procedura”, a niejako „dobra procedura prowadząca do dobrego wyniku” 129 .Na postrzeganie procesu z punktu widzenia realizowania w jego ramachwartości wskazują również badania opinii publicznej. Ma to wpływ równieżna postrzeganie wymiaru sprawiedliwości 130. W raporcie dla MinisterstwaSprawiedliwości z 2009 r. podkreśla się, że czynnikami decydującymio niepochlebnych opiniach respondentów są opinie o nierzetelnie wykonywanejpracy (69,3%) oraz przekonanie 65% badanych o stronniczościi braku niezawisłości organów wymiaru sprawiedliwości oraz słabej efektywnościfunkcjonowania tych organów (63%) 131 . Co trzeci badany wskazywałponadto na problemy proceduralne.2.1.3. Definicja sprawiedliwości proceduralnej w ujęciu teoretycznymW świetle dotychczasowych rozważań sprawiedliwość proceduralna możebyć definiowana jako zbiór wartości, których zagwarantowanie w normachprocesowych i faktyczne wdrażanie w postępowaniu wpływa na jego sprawiedliwyprzebieg i umożliwia jego pozytywną ocenę. Taki sprawiedliwyprzebieg postępowania przyczynić się może (choć nie musi) do osiągnięciasprawiedliwego rezultatu. W tym ostatnim aspekcie szczególne znaczenie127 Ibidem, s. 230–241.128 E. Łętowska, J. Łętowski, O państwie prawa, administrowaniu i sądach…, s. 74.129 T.T. Koncewicz, Aksjologia unijnego kodeksu…, s. 224.130 Badania opinii publicznej wskazują, że wymiar sprawiedliwości negatywnie postrzega44% respondentów (pozytywnie 37%). Raport końcowy z badania opinii publicznej natemat wizerunku wymiaru sprawiedliwości, oceny reformy wymiaru sprawiedliwości, aktualnegostanu świadomości społecznej w zakresie alternatywnych sposobów rozwiązywaniasporów oraz praw osób pokrzywdzonych przestępstwem przygotowany na zamówienieMinisterstwa Sprawiedliwości przez konsorcjum IBC Group & Homo Homini, luty2009 r., http://www.ms.gov.pl/aktual/090320_raportpokl.pdf.131 Negatywna opinia respondentów wynika jednak również z poczucia niesprawiedliwegoorzecznictwa organów wymiaru sprawiedliwości (70,9%).