Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

ROZDZIAŁ 2.Zasada sprawiedliwości proceduralnej2.1. Teoretyczno-prawne źródła sprawiedliwości proceduralnej2.1.1. Sprawiedliwość w ujęciu proceduralnymPojęcie sprawiedliwości było od dawna przedmiotem analizy filozofówi teoretyków prawa. Można ją uznać za jedną z podstawowych i fundamentalnychkoncepcji filozoficznych. Dyskusja nad pojęciem sprawiedliwości niemalod samego początku zawierała w sobie próby jej proceduralnego (niezaś tylko materialnego) określenia. Taką funkcję pełniła cnota sprawiedliwościu Platona rozumiana jako reguła zapewniająca ład i harmonię duszyludzkiej 31 . Już jednak u Arystotelesa sprawiedliwość była wiązana bezpośrednioze strukturą dystrybucji dóbr – zasad rozdziału dóbr pomiędzy uczestnikówwspólnoty państwowej 32 . Przedstawiciele filozofii nowożytnej wprostzakładali, że słuszne i sprawiedliwe jest to, co zgodne z uprzednio przyjętymi,formalnymi regułami. Materialne normy postępowania podlegały więcocenie w związku z zastosowaniem określonych reguł proceduralnych 33 .Wyróżnia się zasadniczo dwa rodzaje teorii proceduralnych 34 . Pierwszyzwiązany jest z koncepcją umowy społecznej Thomasa Hobbesa 35 i Jean-Jacques’a Rousseau 36 . Umowa społeczna wynika z założenia, że jednostkadobrowolnie rezygnuje ze swoich naturalnych uprawnień. U podstaw takiegozachowania leży racjonalna natura ludzka, która dokonuje wyboru na rzecz31 J. Stelmach, Współczesna filozofia interpretacji prawniczej, Wydawnictwo UniwersytetuJagiellońskiego, Kraków 1999, s. 135.32 Arystoteles, Sztuka Nikomachejska, Warszawa 1982, s. 168–169.33 J. Stelmach, Współczesna filozofia interpretacji…, s. 136.34 Ibidem, s. 136–137.35 T. Hobbes, Lewiatan czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum.C. Znamierowski, Fundacja Aletheia, Warszawa 2005.36 J.J. Rousseau, Umowa społeczna, tłum. A. Peretiatkowicz, Antyk, Warszawa 2002.