Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

194 ROZDZIAŁ 5.W polskim prawie ochrony konkurencji kontrola prowadzona jest wyłączniena podstawie upoważnienia. Rozwiązanie to, pomimo szczegółowego określeniawymagań co do treści takiego upoważnienia (por. art. 105a ust. 4 uokik),ocenić należy krytycznie 817 . De lege ferenda postuluję, aby decyzja o przeprowadzeniukontroli, jako instytucji skutkującej znaczącą ingerencją w prawai wolności przedsiębiorcy, powinna przybierać formę postanowienia 818 . Napostanowienie takie powinno służyć zażalenie do SOKiK, przy czym złożeniezażalenia nie powinno automatycznie wstrzymywać kontroli. Wprowadzenietakiego rozwiązania byłoby pożądaną zmianą z punktu widzenia zapewnieniaproporcjonalności kontroli prowadzonej Prezesa UOKiK. Możliwość złożeniazażalenia w takim postępowaniu wpadkowym umożliwiłaby także skuteczniejsząobronę w postępowaniu odwoławczym od końcowej decyzji PrezesaUOKiK. W szczególności przedsiębiorca mógłby twierdzić, że zebrany w sprawiemateriał dowodowy jest niedopuszczalny ze względu na bezprawny charakterjego zebrania. W konsekwencji SOKiK musiałby uznać decyzję opartąna dowodach zebranych z naruszeniem procedury za błędną i wydać wyrokzmieniający decyzję poprzez niestwierdzenie praktyki ze względu na naruszenieprocedury lub ewentualnie uchylić decyzję w przypadku, gdy uchybieniadecyzji Prezesa UOKiK nie mogłyby być sanowane w drodze zmiany decyzji 819 .Kluczowy z punktu widzenia prawa do obrony jest sposób rozpoczęciakontroli. Podobnie jak w postępowaniu przed Komisją, kontrola w postępowaniuprzed Prezesem UOKiK może mieć miejsce bez zapowiedzenia820 . Sytuacja taka stanowi odstępstwo od reguły przewidzianej w art. 79ust. 1 usdg, zgodnie z którą organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcęo zamiarze jej wszczęcia. Artykuł 79 ust. 2 pkt 4 usdg stanowi, że zawiadomieniao zamiarze wszczęcia kontroli nie dokonuje się w przypadku,gdy kontrola ma miejsce w toku postępowania prowadzonego na podstawieustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Wskazuje się jednak,że żaden przepis prawa nie wyklucza możliwości uprzedniego zawiadomienia821 . Dlatego zgodnie z wymogami proporcjonalności postuluję, abyPrezes UOKiK przeprowadzał kontrolę bez zawiadomienia tylko wtedy, gdy817 Na takim stanowisku na gruncie już nieobowiązującego stanu prawnego stanęła R. Janusz– por. R. Janusz, Dostosowywanie prawa polskiego do prawa wspólnotowego…, s. 292.818 Ibidem.819 Na ten temat por. szczegółowo wyrok SN z 19 sierpnia 2009 r., III SK 5/09, LEXnr 548862 oraz uwagi zawarte w rozdziale 7 książki.820 Wyrok SAM z 16 grudnia 1998 r., XVII Ama 62/98.821 Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. C. Banasiński, E. Piontek…,s. 837 i 888. Podobne stanowisko zaprezentowano w decyzji Prezesa UOKiK z 19kwietnia 2007 r., DOK-48/2007, www.uokik.gov.pl.