Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ...

72 ROZDZIAŁ 2.Prawo do rzetelnego procesu jest także wiązane z należycie ukształtowanymiustawowymi gwarancjami instytucjonalnymi, polegającymi nazapewnieniu bezstronności i niezależności organu rozstrzygającego sprawę.W przypadku rozstrzygania spraw o charakterze karnym – w rozumieniuart. 6 Konwencji – ukształtowanie organu rozstrzygającego sprawę, w oparciuo bezstronność i niezależność (a więc organu, który spełnia materialnoprawnewymogi sądu w rozumieniu art. 6 Konwencji), powinno miećmiejsce w trakcie całego postępowania, a więc również na jego pierwszymetapie 272 . Odstępstwa od tej reguły dotyczyć mogą drobnych wykroczeń(ang. minor offences) 273 oraz, ze względu na dużą ilość spraw rozstrzyganychprzed organami krajowymi 274 , klasyfikowanych jako karne, postępowańpodatkowych 275. W przypadku rozstrzygania spraw o charakterze cywilnym,zapewnienie bezstronności i niezależności w trakcie całego postępowanianie jest niezbędne. Konieczna jest jednak pełna kontrola sądu ustanowionegozgodnie z wymogami art. 6 Konwencji nad decyzjami organu państwa,który nie spełnia takich wymagań 276 . Europejski Trybunał Praw Człowiekadopuścił, na przykład orzekanie w pierwszej instancji w sprawach dyscyplinarnychprzez organy korporacyjne 277 .Istotna z punktu widzenia art. 6 Konwencji jest także realna możliwośćdostępu do sądu. Przejawia się ona w odpowiednim kształtowaniu kosztówsądowych i skutecznym funkcjonowaniu mechanizmu zwolnienia z opłatsądowych. Naruszeniem prawa do rzetelnego procesu sądowego jest pobieraniezbyt wysokiego wpisu w sprawie cywilnej 278 , czy niezwolnienie z opłatysądowej od apelacji, pomimo wskazywania na trudną sytuację majątkową 279 .letnich lub gdy służy to ochronie życia prywatnego stron albo też w okolicznościachszczególnych, w granicach uznanych przez sąd za bezwzględnie konieczne, kiedy jawnośćmogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru sprawiedliwości.272 Wyrok ETPCz w sprawie Jussila przeciwko Finlandii, pkt 40. Szczegółowo na ten tematpor. pkt. 7.2. książki.273 Wyrok ETPCz w sprawie Öztürk przeciwko Niemcom, pkt 56.274 Wyrok ETPCz w sprawie Bendenoun przeciwko Francji, pkt 46.275 Zob. wyrok ETPCz w sprawie Bendenoun przeciwko Francji, pkt 46 i wyrok w sprawieJanosevic przeciwko Szwecji, pkt 81–82. W sprawach z zakresu ochrony konkurencji por.wyrok ETPCz w sprawie Menarini Diagnostics S.R.L. przeciwko Włochom, pkt 59.276 Por. szczegółowo pkt 7.3. książki.277 Wyrok ETPCz 23 czerwca 1981 r. w sprawie Le Compte, Van Leuven and De Meyereprzeciwko Belgii, nr 6878/75, pkt 51.278 Przykładowo zob. wyrok ETPCz z 19 czerwca 2001 r. w sprawie Kreuz przeciwko Polsce,nr 28249/95.279 Przykładowo zob. wyrok ETPCz z 26 lipca 2005 r. w sprawie Podbielski i PPU POLPU-RE przeciwko Polsce, nr 39199/98. Na temat ograniczenia przedsiębiorcom prawa dostępudo sądu w związku z żądaniem zbyt wysokich opłat sądowych zob. też wyrok ETPCz